نقش همیاران سلامت روان در مسئولیت‌ پذیری اجتماعی

مسئولیت‌ پذیری اجتماعی یکی از شاخص‌های اصلی توسعه پایدار و سلامت جوامع به شمار می‌رود.
سلامت روان و مسئولیت‌ پذیری اجتماعی ارتباطی تنگاتنگ با یکدیگر دارند.
مسئولیت‌ پذیری اجتماعی به معنای تعهد افراد و نهادها نسبت به جامعه و ایفای نقش فعال در بهبود شرایط زندگی دیگران است.
این تعهد می‌تواند در قالب فعالیت‌های آموزشی، فرهنگی، اقتصادی یا روانی خود را نشان دهد.
دکترمحمدرضا مقدسی مشاور عالی ماموریت ملی تاب آوری در ادامه آورده است جمعیت همیاران سلامت روان نمونه‌ای بارز از تحقق عملی مسئولیت‌ پذیری اجتماعی در جامعه است.
در این میان، سلامت روانی به عنوان یکی از ارکان اصلی رفاه اجتماعی، اهمیت زیادی دارد.
اگر سلامت روان افراد تقویت شود،توانایی آن‌ها برای ایفای نقش‌های اجتماعی و عمل به مسئولیت‌ پذیری اجتماعی نیز افزایش می‌یابد.
از همین رو، سازمان‌ها و گروه‌هایی که در حوزه سلامت روان فعالیت دارند، نقشی حیاتی در تحقق این هدف ایفا می‌کنند.

معرفی جمعیت همیاران سلامت روان

جمعیت همیاران سلامت روان یک سازمان مردم‌نهاد (NGO) است که با هدف ارتقای سلامت روان در جامعه تأسیس شده و با بهره‌گیری از متخصصان روان‌شناسی، داوطلبان و علاقه‌مندان به امور اجتماعی فعالیت می‌کند.
این جمعیت تلاش دارد با آموزش، مشاوره و ارائه خدمات حمایتی، زمینه رشد روانی و اجتماعی افراد را فراهم آورد.
اهداف کلیدی آن شامل پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، ارتقای فرهنگ سلامت روان، گسترش همیاری اجتماعی و ترویج مسئولیت‌ پذیری اجتماعی در میان اقشار مختلف جامعه است.
همیاران سلامت روان در شهرهای گوناگون با همکاری مدارس، دانشگاه‌ها، مراکز بهداشت و دیگر نهادها فعالیت می‌کنند و بستر مشارکت داوطلبانه را برای علاقه‌مندان به خدمت اجتماعی فراهم می‌سازند.

پیوند سلامت روان و مسئولیت‌ پذیری اجتماعی

سلامت روان و مسئولیت‌ پذیری اجتماعی ارتباطی تنگاتنگ با یکدیگر دارند.
فردی که از سلامت روان مطلوب برخوردار است، نه تنها در زندگی شخصی خود موفق‌تر عمل می‌کند بلکه نسبت به نیازهای جامعه نیز حساس‌تر است. سلامت روان به افراد کمک می‌کند تا تصمیم‌های منطقی بگیرند، روابط مثبت بسازند و در برابر مشکلات اجتماعی واکنش مسئولانه‌تری نشان دهند. از سوی دیگر، مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی و داوطلبانه نیز به ارتقای عزت نفس، کاهش استرس و تقویت احساس تعلق به جامعه می‌انجامد. به این ترتیب، یک چرخه مثبت شکل می‌گیرد: سلامت روان منجر به مسئولیت‌ پذیری اجتماعی می‌شود و مسئولیت‌ پذیری اجتماعی نیز به بهبود سلامت روان کمک می‌کند.

نقش همیاران سلامت روان در آموزش و پیشگیری

جمعیت همیاران سلامت روان با برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی، نقش مهمی در تقویت مسئولیت‌ پذیری اجتماعی ایفا می‌کند. آموزش مهارت‌های زندگی مانند حل مسئله، مدیریت خشم، ارتباط مؤثر و تصمیم‌گیری مسئولانه، باعث می‌شود افراد توانایی بیشتری در مواجهه با چالش‌های اجتماعی داشته باشند. علاوه بر این، این جمعیت با اجرای برنامه‌های پیشگیرانه در زمینه اعتیاد، خشونت خانگی، افسردگی و سایر آسیب‌های اجتماعی، به کاهش مشکلات جامعه کمک می‌کند. چنین فعالیت‌هایی سلامت روانی افراد را ارتقا داده و  آن‌ها را به سمت ایفای نقش‌های اجتماعی سازنده سوق می‌دهد. از این رو، آموزش و پیشگیری از مهم‌ترین مأموریت‌های این جمعیت در مسیر تحقق مسئولیت‌ پذیری اجتماعی است.

یکی از دستاوردهای ارزشمند جمعیت همیاران سلامت روان، ایجاد شبکه‌های همیار در سطح مدارس، دانشگاه‌ها و محله‌هاست.
این شبکه‌ها با جذب و آموزش داوطلبان، بستری برای گسترش فرهنگ داوطلبی و مسئولیت‌ پذیری اجتماعی ایجاد می‌کنند.
افراد با مشارکت در این گروه‌ها یاد می‌گیرند که چگونه از نیازمندان حمایت کنند، به دیگران کمک برسانند و در بهبود شرایط اجتماعی نقش‌آفرین باشند.
فرهنگ داوطلبی به افراد حس ارزشمندی و تعلق می‌دهد و در عین حال انسجام اجتماعی را افزایش می‌دهد.
بنابراین، فعالیت‌های همیاران سلامت روان نه تنها جنبه حمایتی دارد بلکه به ارتقای فرهنگ مسئولیت‌ پذیری اجتماعی نیز کمک شایانی می‌کند

دکترمحمدرضا مقدسی مدیر و موسس خانه تاب آوری در پایان آورده است جمعیت همیاران سلامت روان نمونه‌ای بارز از تحقق عملی مسئولیت‌ پذیری اجتماعی در جامعه است.
این جمعیت با فعالیت‌های گسترده در زمینه آموزش، پیشگیری، حمایت و ترویج فرهنگ داوطلبی، هم به سلامت روان افراد کمک می‌کند و هم حس مسئولیت‌ پذیری اجتماعی را در جامعه گسترش می‌دهد.
جمعیت همیاران سلامت بر این باورند که مسئولیت‌ پذیری اجتماعی ضرورتی برای پایداری و رشد اجتماعی است.
جمعیت همیاران سلامت بر این باورند که هر فردی که از خدمات یا آموزش‌های این جمعیت بهره‌مند می‌شود، به سفیری برای سلامت روان و مسئولیت‌ پذیری اجتماعی تبدیل خواهد شد.
چنین رویکردی زمینه‌ساز جامعه‌ای سالم‌تر، مسئولانه‌تر و همدل‌تر است که در آن سلامت روان و مسئولیت اجتماعی دست در دست هم، مسیر پیشرفت را هموار می‌سازند.