تاب‌آوری یعنی توانایی ادامه دادن با آرامش و امید، و در لحظه بودن و شکرگزاری آن را ممکن می‌سازد.

خاطره اکبری
روانشناس و نویسنده

زندگی امروز پر از مشغله و فشارهای مختلف است. از کار و تحصیل گرفته تا دغدغه‌های شخصی و اجتماعی، هر روز با چالش‌های متعددی روبه‌رو هستیم که می‌توانند ذهن ما را پر از اضطراب و نگرانی کنند. در چنین شرایطی، توانایی زندگی کردن در لحظه حال و شکرگزار بودن برای داشته‌های خود، اهمیت بسیاری پیدا می‌کند.
در لحظه بودن یعنی تمرکز کامل بر آنچه در همین لحظه تجربه می‌کنیم و شکرگزار بودن یعنی قدردانی از چیزهایی که داریم، چه بزرگ و چه کوچک. ترکیب این دو مهارت می‌تواند کیفیت زندگی ما را به طرز قابل توجهی افزایش دهد و آرامش و رضایت عمیقی را به همراه بیاورد.

در لحظه بودن، یا همان مفهوم «Mindfulness»، به معنای آگاهی کامل از آنچه در حال اتفاق افتادن است، بدون قضاوت و پیش‌داوری است. وقتی در لحظه زندگی می‌کنیم، ذهن ما کمتر به گذشته یا آینده مشغول می‌شود و این باعث می‌شود استرس و اضطراب کاهش یابد. بسیاری از ما زمان زیادی را صرف نگرانی درباره گذشته یا آینده می‌کنیم و این نگرانی‌ها انرژی ذهنی و جسمی ما را تخلیه می‌کنند. در لحظه بودن به ما کمک می‌کند تا ذهن خود را از این افکار منفی رها کنیم و تجربه زندگی را به طور کامل احساس کنیم.

وقتی در لحظه زندگی می‌کنیم، ساده‌ترین چیزها نیز می‌توانند ارزش و معنا پیدا کنند. یک قدم زدن در طبیعت، نوشیدن یک فنجان چای یا قهوه، گوش دادن به صدای باران یا حتی نفس کشیدن عمیق می‌تواند تبدیل به تجربه‌ای ارزشمند شود. تمرین در لحظه بودن باعث می‌شود زندگی از حالت روزمره و خسته‌کننده خارج شود و هر لحظه را با توجه و آگاهی تجربه کنیم. این آگاهی همچنین به ما کمک می‌کند تا روابط بهتری با دیگران برقرار کنیم، زیرا وقتی با حضور ذهن با دیگران ارتباط برقرار می‌کنیم، گوش دادن و درک واقعی آن‌ها ممکن می‌شود.

شکرگزاری، مهارتی است که مکمل در لحظه بودن است. وقتی ما شکرگزار باشیم، به جای تمرکز بر کمبودها و مشکلات، توجه خود را به داشته‌ها و نعمت‌هایی که داریم معطوف می‌کنیم. شکرگزاری می‌تواند حتی کوچک‌ترین چیزها را مهم و ارزشمند جلوه دهد.
تحقیقات متعدد نشان داده‌اند افرادی که عادت به شکرگزاری دارند، سلامت روانی بهتری دارند، کمتر دچار افسردگی و اضطراب می‌شوند و روابط اجتماعی قوی‌تری برقرار می‌کنند. شکرگزاری همچنین باعث افزایش حس رضایت و خوشبختی می‌شود، زیرا ذهن را به سمت مثبت‌ها و موفقیت‌های زندگی هدایت می‌کند.

ترکیب در لحظه بودن و شکرگزار بودن، یک ابزار قدرتمند برای مدیریت استرس و بهبود کیفیت زندگی است. وقتی در لحظه حضور داریم، تمام جزئیات زندگی را تجربه می‌کنیم و وقتی شکرگزار باشیم، این تجربه‌ها ارزشمندتر می‌شوند.
به عبارت دیگر، هر لحظه زندگی، با تمرین شکرگزاری، تبدیل به فرصتی برای رشد و شادی می‌شود. این ترکیب نه تنها احساس آرامش و رضایت را افزایش می‌دهد، بلکه باعث می‌شود که ما نسبت به زندگی و اتفاقات پیرامون خود نگرش مثبت‌تری پیدا کنیم.

تمرین در لحظه بودن می‌تواند با روش‌های ساده‌ای شروع شود.
برای مثال، تمرکز بر تنفس، مدیتیشن روزانه یا توجه کامل به فعالیت‌های روزمره مانند غذا خوردن یا پیاده‌روی، می‌تواند ذهن را به حال حاضر هدایت کند. یکی از تکنیک‌های مفید این است که چند دقیقه در طول روز، بدون هیچ حواس‌پرتی، به خودتان و محیط اطراف توجه کنید. به صدای اطراف، به لمس اشیا و به احساسات خود توجه کنید. با تمرین مداوم، حضور در لحظه به یک عادت پایدار تبدیل می‌شود.

شکرگزاری نیز با تمرین‌های ساده قابل پرورش است.
می‌توانید هر روز صبح یا شب، چند دقیقه‌ای وقت بگذارید و به سه چیزی که بابت آن‌ها شکرگزار هستید فکر کنید. این چیزها می‌توانند ساده باشند، مثل داشتن سقف بالای سر، خانواده، سلامتی یا حتی یک لبخند کوچک از یک دوست. نوشتن این موارد در یک دفترچه شکرگزاری می‌تواند اثر آن را چند برابر کند و ذهن شما را به مرور زمان به سمت نگاه مثبت‌تر هدایت کند.

زندگی در لحظه و شکرگزار بودن همچنین می‌تواند سلامت جسمانی را نیز بهبود بخشد.
تحقیقات نشان داده‌اند افرادی که ذهن‌آگاهی و شکرگزاری را تمرین می‌کنند، فشار خون پایین‌تر، سیستم ایمنی قوی‌تر و خواب بهتری دارند. دلیل این موضوع این است که استرس و افکار منفی اثر مستقیم بر سلامت جسم دارند و کاهش آن‌ها باعث بهبود عملکرد بدن می‌شود. علاوه بر این، شکرگزاری و حضور ذهن می‌توانند سیستم عصبی را آرام کنند و باعث افزایش تمرکز و انرژی مثبت در طول روز شوند.

یکی دیگر از فواید مهم در لحظه بودن و شکرگزار بودن، بهبود روابط اجتماعی است.
وقتی ما حضور ذهن داریم، بهتر می‌توانیم به دیگران گوش دهیم و احساسات آن‌ها را درک کنیم. شکرگزاری نیز باعث می‌شود قدردانی خود را به دیگران نشان دهیم و روابط دوستانه و خانوادگی را تقویت کنیم. افراد شکرگزار و ذهن‌آگاه معمولاً افراد مثبت و دلپذیری هستند که دیگران از بودن با آن‌ها لذت می‌برند. این ویژگی‌ها باعث می‌شوند زندگی اجتماعی ما غنی‌تر و رضایت‌بخش‌تر شود.

فرهنگ مدرن و زندگی سریع امروزی، گاهی ما را از لحظه حال جدا می‌کند و باعث می‌شود به طور مداوم درگیر اهداف آینده یا مشکلات گذشته باشیم.
این سبک زندگی می‌تواند احساس بی‌رضایتی و خستگی روانی ایجاد کند. در این شرایط، تمرین در لحظه بودن و شکرگزاری به ما کمک می‌کند تا توقف کنیم، نفس عمیق بکشیم و ارزش زندگی واقعی را احساس کنیم. حتی در میان مشکلات و چالش‌ها، این دو مهارت می‌توانند نقطه‌ای از آرامش و خوشبختی را برای ما فراهم کنند.

افرادی که به طور منظم در لحظه زندگی می‌کنند و شکرگزار هستند، معمولاً دیدگاه متفاوتی نسبت به موفقیت و خوشبختی دارند. آن‌ها می‌دانند که خوشبختی یک مقصد نیست، بلکه تجربه هر لحظه زندگی است.
با تمرکز بر لحظه حال و قدردانی از آنچه داریم، یاد می‌گیریم که خوشبختی را در کوچک‌ترین جزئیات زندگی پیدا کنیم و کمتر به دنبال خوشبختی در آینده یا چیزهای مادی باشیم. این نگرش باعث می‌شود زندگی ما غنی‌تر، معنادارتر و رضایت‌بخش‌تر شود.

تمرین در لحظه بودن و شکرگزاری نیازمند صبر و تداوم است. در ابتدا ممکن است ذهن شما مرتباً به گذشته یا آینده کشیده شود و تمرکز دشوار باشد. اما با تمرین مداوم و تکرار روزانه، حضور در لحظه به یک عادت تبدیل می‌شود و شکرگزاری طبیعی و خودکار می‌شود. حتی چند دقیقه تمرین روزانه می‌تواند اثرات چشمگیری بر کیفیت زندگی و سلامت روان داشته باشد.

 زندگی در لحظه و شکرگزار بودن، کلید دستیابی به آرامش، رضایت و خوشبختی واقعی است. این مهارت‌ها به ما کمک می‌کنند تا با استرس کمتر، روابط بهتر، سلامت روان و جسمانی بیشتر و نگرش مثبت‌تر، زندگی کنیم.
در دنیای امروز که پر از فشارها و دغدغه‌هاست، توجه به لحظه حال و قدردانی از داشته‌ها می‌تواند تفاوتی بزرگ در کیفیت زندگی ایجاد کند.
با تمرین ساده روزانه، حتی کوچک‌ترین تغییرات می‌توانند اثرات بزرگ و ماندگاری داشته باشند و زندگی را به تجربه‌ای لذت‌بخش و ارزشمند تبدیل کنند.

زندگی کوتاه است و لحظات هرگز باز نمی‌گردند. هر لحظه فرصتی است برای تجربه، یادگیری و رشد. با حضور کامل در لحظه و شکرگزاری از داشته‌ها، می‌توانیم زندگی را با آرامش، شادی و رضایت واقعی تجربه کنیم و هر روز را با امید و انرژی مثبت آغاز کنیم.
تمرین در لحظه بودن باعث می‌شود ذهن کمتر درگیر نگرانی درباره آینده یا حسرت گذشته شود. این کاهش افکار منفی، انرژی ذهنی و روانی فرد را آزاد می‌کند و او را برای مواجهه با مشکلات آماده‌تر می‌سازد. وقتی شما به جای غرق شدن در نگرانی‌ها، تمرکز خود را بر لحظه حال می‌گذارید، تصمیم‌گیری‌های بهتری می‌کنید و واکنش‌های هیجانی کاهش می‌یابد. این دقیقاً همان چیزی است که تاب‌آوری روانی نیاز دارد: توانایی حضور ذهنی و مدیریت پاسخ‌های عاطفی در شرایط دشوار.

ترکیب در لحظه بودن و شکرگزاری برای تاب‌آوری

زمانی که فرد هم در لحظه زندگی می‌کند و هم شکرگزار است، اثر ترکیبی ایجاد می‌شود:

1. حضور ذهن، باعث کاهش استرس و افزایش تمرکز بر راه‌حل‌ها می‌شود.

2. شکرگزاری، باعث افزایش احساس مثبت و تقویت روحیه می‌شود.

3. ترکیب این دو، تاب‌آوری روانی را تقویت می‌کند، زیرا فرد نه تنها بهتر با فشارها کنار می‌آید، بلکه حتی از تجربیات چالش‌برانگیز نیز درس و انگیزه می‌گیرد.

به عبارت ساده، افرادی که هم ذهن‌آگاه و هم شکرگزار هستند، می‌توانند زندگی را با انعطاف بیشتری مدیریت کنند، احساسات منفی را کاهش دهند و با شرایط دشوار به شکلی متعادل برخورد کنند. این توانایی باعث می‌شود روابط شخصی و اجتماعی آن‌ها نیز سالم‌تر و مقاوم‌تر باشد، زیرا استرس و تنش کمتری به محیط اطراف منتقل می‌کنند.

در لحظه بودن و شکرگزار بودن، دو مهارت کلیدی برای تقویت تاب‌آوری روانی هستند. ذهن‌آگاهی، فرد را در لحظه حاضر نگه می‌دارد و شکرگزاری، نگاه مثبت و قدردانی از داشته‌ها را تقویت می‌کند. این دو مهارت با هم، توانایی مقابله با فشارهای زندگی، مدیریت هیجانات و بازیابی سریع از بحران‌ها را به طور چشمگیری افزایش می‌دهند. بنابراین، کسی که این دو مهارت را تمرین می‌کند، نه تنها آرامش و رضایت بیشتری تجربه می‌کند، بلکه تاب‌آوری روانی بالاتری دارد و زندگی را با انعطاف، امید و خوش‌بینی بیشتری پیش می‌برد.
تاب‌آوری یعنی توانایی ادامه دادن با آرامش و امید، و در لحظه بودن و شکرگزاری آن را ممکن می‌سازد.