مددکاری اجتماعی و رسانه: نقش رسانه‌ها در پیشرفت مددکاری اجتماعی

مددکاری اجتماعی و رسانه دو حوزه کاملاً مرتبط و تاثیرگذار بر یکدیگر هستند که امروزه به طور جدی بر شکل‌دهی به نگرش‌ها، افزایش آگاهی‌های اجتماعی و ارتقاء کیفیت زندگی افراد جامعه اثرگذارند.
مددکاری اجتماعی به‌عنوان یک حرفه علمی و عملی که هدفش بهبود رفاه انسانی و حمایت از افراد آسیب‌پذیر و گروه‌های محروم است، در بستر رسانه‌های مختلف از جمله تلویزیون، رادیو، اینترنت و شبکه‌های اجتماعی امکان رشد و توسعه بیشتری یافته است.
رسانه‌ها به مددکاران اجتماعی این امکان را می‌دهند که پیام‌های خود را در سطح گسترده‌تری به مخاطبان منتقل کنند، مسائل اجتماعی را برجسته سازند و فرهنگ‌سازی در حوزه‌های مختلف رفاه اجتماعی را تسهیل کنند.

یکی از مهم‌ترین تاثیرات رسانه‌ها در مددکاری اجتماعی، افزایش آگاهی عمومی درباره مشکلات و نیازهای گروه‌های آسیب‌پذیر است.
رسانه‌ها با انعکاس مشکلاتی همچون فقر، اعتیاد، خشونت خانگی، کودک‌آزاری، بیماری‌های روانی و تبعیض‌های مختلف، توجه مردم و مسئولان را به این مسائل جلب می‌کنند.
این آگاهی‌سازی نه تنها به تغییر نگرش‌ها و کاهش تبعیض‌ها کمک می‌کند، بلکه زمینه‌ساز تلاش‌های جمعی و سیاست‌گذاری‌های بهتر در جهت حمایت از این گروه‌ها می‌شود. در این میان مددکاران اجتماعی می‌توانند نقش کلیدی داشته و با همکاری رسانه‌ها، محتوای تخصصی و آموزشی طراحی کنند تا اطلاعات صحیح و علمی به دست مخاطبان برسد.

با پیشرفت تکنولوژی و فراگیر شدن اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، مددکاری اجتماعی و رسانه وارد مرحله نوینی شده‌اند. فضای مجازی بستری شده است تا مددکاران بتوانند به صورت آنلاین خدمات مشاوره‌ای، آموزشی و حمایتی ارائه دهند. استفاده از رسانه‌های دیجیتال امکان برقراری ارتباط مستقیم‌تر و سریع‌تر با مراجعان را فراهم می‌آورد و فواصل جغرافیایی و زمان را حذف می‌کند. علاوه بر این، با انتشار محتواهای رسانه‌ای مرتبط با مددکاری اجتماعی، مانند پادکست‌ها، ویدئوهای آموزشی و اینفوگرافیک‌ها، جامعه بیش از پیش با اهمیت نقش مددکاران آشنا می‌شود و مردم تشویق می‌شوند که در حمایت از افراد نیازمند همکاری نمایند.

نقش رسانه‌ها در تربیت و آموزش مددکاران اجتماعی نیز حائز اهمیت است.
رسانه‌های تخصصی، پایگاه‌های خبری و مجلات علمی به مددکاران این فرصت را می‌دهند که با تازه‌ترین تحقیقات، روش‌ها و تجربیات روز دنیا آشنا شوند و مهارت‌های خود را به‌روز کنند.
رسانه‌های تصویری و آموزشی همچنین ابزارهای موثری برای برگزاری کارگاه‌ها، سمینارها و دوره‌های آنلاین هستند که به تقویت دانش و توانمندی مددکاران در عمل کمک می‌کند.
از سوی دیگر، رسانه‌ها می‌توانند بستری مناسب برای تبادل نظر میان متخصصان، سیاست‌گذاران و فعالان اجتماعی فراهم کنند که این امر به بهبود فرآیندهای مددکاری اجتماعی منجر می‌شود.

یکی دیگر از جنبه‌های مهم مددکاری اجتماعی و رسانه، تاثیرگذاری رسانه‌ها بر تصویب قوانین و سیاست‌های اجتماعی است. رسانه‌ها با پوشش گسترده مسائل و مشکلات اجتماعی، می‌توانند فشار افکار عمومی را به سمت اصلاح قوانین و افزایش حمایت‌های دولتی سوق دهند. مددکاران اجتماعی که ارتباط نزدیکی با رسانه‌ها برقرار می‌کنند، قادرند پیام‌های خود را به مسئولان و تصمیم‌گیرندگان ارجاع داده و نقش واسطه‌ای مهمی میان نیازمندان و سیاست‌گذاران ایفا نمایند. این کارآمدی موجب می‌شود تا حمایت‌های بهتر و موثرتری برای اقشار آسیب‌پذیر فراهم شود و نظام رفاه اجتماعی تقویت گردد.

مسئله‌ای که در مددکاری اجتماعی و رسانه باید به آن توجه ویژه داشت، اخلاق حرفه‌ای و مسئولیت رسانه‌ها است.
رسانه‌ها باید در انتقال اطلاعات درباره مسائل اجتماعی رعایت دقت، انصاف و احترام به حقوق افراد و گروه‌های هدف را داشته باشند.
از آنجایی که پوشش نامناسب، حساسیت‌زا یا نادرست می‌تواند پیامدهای منفی برای مددجویان و خانواده‌هایشان به دنبال داشته باشد، همکاری نزدیک مددکاران اجتماعی با رسانه‌ها و آموزش خبرنگاران و فعالان رسانه‌ای اهمیت زیادی دارد.
این همکاری باعث می‌شود تا محتوای رسانه‌ای با رعایت حریم خصوصی و کرامت انسانی تولید شده و تاثیر مثبت‌تری بر جامعه داشته باشد.

رسانه‌های جدید فرصت‌های نوینی را برای مشارکت اجتماعی و توانمندسازی جوامع ایجاد کرده‌اند. مددکاری اجتماعی و رسانه در این زمینه همکاری گسترده‌ای دارند؛ به‌ویژه در زمینه‌های آموزش همگانی، ترویج حقوق انسانی، تقویت مشارکت مردمی و ایجاد گروه‌های حمایتی آنلاین. این همکاری‌ها سبب می‌شود جامعه به سمت همدلی و مسئولیت‌پذیری بیشتر حرکت کند و افراد نیازمند کمتر احساس تنهایی و محرومیت نمایند. با بهره‌گیری از این ظرفیت رسانه‌ای، مددکاران اجتماعی می‌توانند شبکه‌های حمایتی گسترده‌تری ایجاد کنند که به ارتقای کیفیت زندگی انسان‌ها منتهی شود.

عفت حیدری دارنده نشان فرهنگ یار تاب آوری ایران در ادامه آورده است مددکاری اجتماعی و رسانه، دو عنصر مکمل در بهبود شرایط اجتماعی و انسانی هستند که توسعه و پیشرفت هر یک بدون توجه به دیگری ناقص می‌ماند. اهمیت رسانه‌ها در اطلاع‌رسانی، آموزش، جلب حمایت عمومی و تاثیرگذاری روی سیاست‌های اجتماعی بر هیچ کس پوشیده نیست و مددکاران اجتماعی باید به درستی از این ابزارهای قدرتمند بهره بگیرند. با استفاده هوشمندانه و مسئولانه از رسانه‌ها، می‌توان فرآیند مددکاری اجتماعی را موثرتر و گسترده‌تر انجام داد و به جامعه‌ای سالم‌تر، عادلانه‌تر و انسانی‌تر دست یافت.