مددکاری اجتماعی یکی از حرفه های کاربردی و انسانی است که با هدف بهبود کیفیت زندگی افراد، گروهها و جوامع از طریق حمایت، آموزش و مداخله های سازمانی انجام میشود.

 این رشته بر پایه اصول عدالت اجتماعی، حقوق بشر، مسئولیت پذیری جمعی و احترام به تنوع فرهنگی شکل گرفته است و سعی دارد تا با شناسایی و حل مشکلات اجتماعی، به افراد در غلبه بر چالشهای زندگی کمک کند.

نرگس بیگدلی مترجم کتاب پرسش در کوچینگ در ادامه آورده است مددکاران اجتماعی نقشی حیاتی در پیوند دادن منابع، ایجاد شبکههای حمایتی و تقویت توانمندیهای افراد ایفا میکنند.

 آنها نه تنها به نیازهای فردی توجه دارند، بلکه به بررسی ساختارهای اجتماعی و سیاستهایی میپردازند که ممکن است منجر به نابرابری یا ناعدالتی شوند.

 به این ترتیب، مددکاری اجتماعی در هر سطحی، از فردی گرفته تا جامعه ی گسترده، تاثیرگذار است.

مددکار اجتماعی کیست؟ 

او فردی است متخصص که با مهارتهای روانشناختی، اجتماعی و سیاسی، به کمک افراد درگیر در مشکلاتی مانند فقر، اعتیاد، خشونت خانگی، بیکاری، اختلالات روانی یا مشکلات خانوادگی میآید.

 این افراد با درک عمیق از عوامل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی موثر بر زندگی انسانها، برنامه ریزی هایی را برای بهبود شرایط طراحی میکنند.

 مددکاران اجتماعی نه تنها در مراکز بهزیستی یا بیمارستانها مشغول به کار هستند، بلکه در مدارس، زندانها، سازمانهای غیردولتی و حتی نهادهای دولتی نیز فعالیت میکنند.

 آنها با همکاری سایر متخصصان مانند روانشناسان، پزشکان و وکلا، رویکردهای چندبعدی را برای حل مسائل پیچیده بهکار میگیرند.

یکی از ویژگیهای کلیدی مددکاری اجتماعی، تمرکز بر مشارکت و توانمندسازی است.

 به جای اعمال راه حلهای آماده، مددکاران سعی میکنند تا افراد را در فرآیند تصمیم گیری مشارکت دهند و از طریق آموزش و حمایت، به آنها کمک کنند تا خود قادر به مواجهه با چالشها شوند.

 برای مثال، در مواردی مانند اعتیاد، مددکار اجتماعی نه تنها به درمان فردی میپردازد، بلکه به خانواده آموزش میدهد تا از بازگشت مشکل جلوگیری کنند یا در جوامع محروم، با ایجاد کارگاههای آموزشی، به افراد مهارتهای کسب درآمد را میآموزد.

 این رویکرد مشارکتی باعث میشود تغییرات پایدارتر باشد و افراد احساس مالکیت نسبت به زندگی خود کنند.

برای فعالیت در این حوزه، تحصیلات دانشگاهی و مهارتهای خاصی ضروری است.

 معمولا مددکاران اجتماعی باید دارای مدرک لیسانس یا ارشد در رشته مددکاری اجتماعی باشند و در طول تحصیل، دوره هایی مانند روانشناسی اجتماعی، سیاستهای عمومی، روش تحقیق و آموزشهای عملی را بگذرانند.

 علاوه بر این، مهارتهای ارتباطی قوی، توانایی مدیریت استرس، صبر و همدلی از ویژگیهای ضروری این شغل است.

 در برخی کشورها، مددکاران اجتماعی باید مجوزهای حرفه ای نیز کسب کنند تا بتوانند به طور رسمی فعالیت کنند.

مددکاران اجتماعی به کاهش نابرابری ها، پیشگیری از بحرانها و تقویت پیوندهای اجتماعی کمک میکند.

 در بلندمدت، فعالیتهای مددکاران اجتماعی منجر به ایجاد جوامعی مقاوم، عادلانه و مشارکتی میشود.