بهبودی چیزی بیشتر از زندگی بدون مواد مخدر است به گزارش هاژه اعتیاد یک اختلال عصبی روانشناختی است که با یک میل مداوم و شدید برای استفاده از مواد مخدر یا انجام یک رفتار علیرغم آسیب های قابل توجه و پیامدهای منفی تعریف میشود.

بیماری اعتیاد به عنوان یک اختلال مزمن و عود کننده شامل اجبار به مصرف مواد مخدر و استفاده از آن با وجود پیامدهای نامطلوب، با تغییراتی در مدارهای مغزی مرتبط با پاداش، استرس و خودکنترلی تعریف می‌شود.

اعتیاد می تواند منجر به مشکلات جدی سلامتی شود و جنبه های مختلف زندگی از جمله سلامت جسمی و روانی، روابط و شغل را تحت تاثیر قرار دهد.

عوامل مؤثر در اعتیاد عبارتند از تأثیرات محیطی مانند پویایی خانواده، فشار همسالان و استرس، و همچنین عوامل بیولوژیکی مانند ژنتیک و شیمی مغز.

محمدرضا مقدسی مدیر و موسس خانه تاب آوری دو شکل اصلی اعتیاد شامل اختلالات مصرف مواد (SUDs) و اعتیادهای رفتاری را مورد توجه قرار داده که نمونه‌هایی از اعتیاد به الکل و حشیش گرفته تا اختلال قمار و اعتیاد به بازی‌های ویدیویی را شامل می‌شود.

 شناخته شده ترین انواع اعتیاد عبارتند از :

اعتیاد به الکل: مشخصه آن نوشیدن اجباری است که منجر به از دست دادن کنترل مصرف، تأثیر بر سلامت جسمانی و ایجاد بیماری های مختلف می شود.

اعتیاد به دخانیات: شامل وابستگی به نیکوتین است که منجر به مشکلات جدی سلامتی می شود شاید جالب باشد بدانیم که مصرف سیگار بزرگترین علت مرگ قابل پیشگیری در ایالات متحده است.

اعتیاد به مواد افیونی: اعتیاد به داروهای مسکن تجویزی یا مواد غیرقانونی که باعث اختلالات شدید در مغز و تغییرات طولانی مدت منجر به اعتیاد می شود که شامل تریاک و مشتقات آن است

اعتیاد به کوکائین: سیستم عصبی را تحریک می‌کند، باعث افزایش انگیختگی، قدرت و تغییرات خلقی می‌شود و مصرف طولانی مدت آن منجر به مشکلات حاد سلامتی و بیماری‌های روانی می‌شود.

اعتیادهای رفتاری: شامل رفتارهای اجباری مانند اعتیاد به جنسی، اعتیاد به قمار، اعتیاد به اینترنت، اعتیاد به خرید و اعتیاد به بازی های ویدئویی است که منجر به وابستگی به احساسات لذت بخش از برخی رفتارها می شود.

اعتیاد به مواد توهم زا: شامل استفاده اجباری از داروهایی مانند ال اس دی و سیلوسایبین است که آگاهی و احساسات را تغییر می دهد و در صورت عدم توجه به رفتارهای مضر منجر می شود.

اعتیاد به مواد محرک : مواد محرک بصورت موقت باعث افزایش سطح انرژی سیستم عصبی افراد و در نتیجه بصورت مرضی موجب افزایش نشاط و سرخوشی در فرد می گردد مواد محرک موجب وابستگی شدید و تخریب گسترده در سیستم عصبی میشود.

کمک گرفتن از ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی، گروه های حمایتی، یا برنامه های درمانی برای غلبه بر اعتیاد و داشتن یک زندگی بدون مواد مخدر حیاتی است.

راهبردهای پیشگیری از اعتیاد شامل پرهیز کامل از مواد مخدر، استفاده دقیق از داروهای تجویز شده، آموزش و برقراری ارتباط با کودکان در مورد خطرات ناشی از مصرف مواد مخدر، ارائه الگوی خوب با عدم استفاده نادرست از مواد، و حفظ روابط حمایتی و قوی با کودکان برای کاهش خطر سوء مصرف مواد موثر است.

علاوه بر این، افرادی که از اعتیاد بهبود می یابند باید برنامه های درمانی خود را با جدیت دنبال کنند، مراقب وسوسه و میل مجدد مصرف و عود بیماری اعتیاد باشند.

تاب آوری یک مفهوم مهم است که در پیشگیری از اعتیاد نقش بسیار موثری دارد.این مفهوم به توانایی فرد برای مقاومت و سالم ماندن در شرایط دشوار و پرخطر اشاره دارد تحقیقات نشان داده‌اند که تاب آوری در نوجوانان می‌تواند به عنوان یک عامل محافظتی در برابر اعتیاد عمل کند.

مطالعات همچنین نشان داده است که آموزش مدیریت و تنظیم هیجانات و کنترل خشم می‌تواند تاب آوری را افزایش دهد .مهربانی و خلق و خوی خوب میتواند در این زمینه موثر باشد تاب آوری را می‌توان به عنوان یک مهارت برای عبور موفقیت آمیز ازشرایط نامطلوب و سخت است این توانایی به فرد کمک می‌کند تا با تنش‌های روانی و رویدادهای ناگوار زندگی بهتر و موفق‌تر برخورد کند همچنین، تحقیقات نشان داده‌اند که تاب آوری روانشناختی در افراد مصرف‌کننده مواد، با حمایت و هدایت موثر میتواند توسعه یابد شایسته توجه است که تاب آوری بعنوان یک عامل حفاظتی در برابر سوءمصرف مواد عمل می‌کند.

برای پیشگیری از اعتیاد، انجام کارهای مختلف و اقداماتی می‌تواند بسیار موثر باشد.

برخی از راهکارهای عملی برای پیشگیری از اعتیاد شامل موارد زیر می‌شود:

تقویت خلق خوب: داشتن خلق خوب به عنوان یک عامل فردی تاب آوری، می‌تواند در پیشگیری از اعتیاد نقش مهمی داشته باشد افراد خوش اخلاق از سرمایه اجتماعی بهتری برخوردارند.

حمایت اجتماعی: ارائه حمایت اجتماعی به معتادان بهبود یافته نقش مؤثری در افزایش تاب آوری آن‌ها دارد. سهولت دسترسی افراد به شبکه اجتماعی حمایت‌کننده و یا کمک و یاری دیگران را حمایت اجتماعی نامیده اند این حمایت به عنوان نیازی ضروری در زیست روانی و اجتماعی انسان جایگاه مهمی دارد.حمایت اجتماعی بخش مهمی از تاب آوری افراد را پشتیبانی میکند.

شناسایی عوامل خطر: شناسایی و درک عوامل خطر زای اعتیاد، از جمله عوامل فردی، محیطی و اجتماعی، می‌تواند در پیشگیری و کاهش احتمال سوء مصرف مواد مفید باشد .

آموزش مدیریت و کنترل خشم: آموزش مدیریت و مهارت‌های کنترل خشم به افراد موجب افزایش تاب آوری است و در پیشگیری از اعتیاد مؤثر باشد .

ارائه حمایت روان‌شناختی: ارائه خدمات حمایت روان‌شناختی به معتادان برای کمک به تقویت تاب آوری و افزایش توانایی آن‌ها در مقابله با فشارها و شرایط نامطلوب این خدمات را به یقین از کادر متخصص بایستی انتظارداشت.

آموزش‌های دینی و اخلاقی: تقويت و گسترش آموزه‌های دیني و اخلاقي در خانواده، به عنوان يکي ديگر از راهکارهاي پيشگيري، تاب آوری و مصونیت فرزندان را در جامعه در برابر آسيب‌های اجتماعی بویژه اعتیاد است.

تحقق نظارت و حمایت والدین: والدین همواره باید به سه سؤال پاسخ دهند: فرزند شان الان کجاست؟ چه كار ميكند؟ با چه كسي است؟

سلامت در معاشرت و تعاملات اجتماعی: عدم شرکت در مجالس و فضاهای آلوده به مواد مخدر و سیگار تأثیر بسزایی در پیشگیری از اعتیاد دارد سلامت را میتوان تا حدود زیادی در فعالیت های ورزشی و هنری یا باشگاههای کتابخوانی و مواردی از این دست تضمین کرد.

آموزش مهارت‌های تفریحی و سازنده و ترویج فعالیت‌های سالم:

ارائه آموزش در زمینه فعالیت‌های سالم و ترویج سبک زندگی فعال و سالم به منظور کاهش گرایش به مصرف مواد

 بنابر همین گزارش از هاژه محمدرضا مقدسی مدیرو موسس خانه تاب آوری در خاتمه اضافه میکند که ورزش نقش مهمی در بهبود روند درمان اعتیاد دارد.
ورزش مهمترین ابزار در ارتقای تاب آوری فیریکی و توسعه تاب آوری روانی است ورزش عمده ترین ابزار در تربیت بدنی و پرورش قوای جسمانی است و ورزش منظم می‌تواند به کاهش استرس کمک کرده و ترشح اندورفین را افزایش داده و خواب را بهبود بخشد همچنین، ورزش می‌تواند بهبود خلق و خوی فرد را نیز تحقق بخشد

همچنین هوش عاطفی و هوش معنوی می‌تواند نقش مهمی در پیش‌بینی تاب آوری معتادان داشته باشد با استفاده از این روش‌ها و همراهی مددیاران و مشاوران اعتیاد به یقین افراد مبتلا میتوانند راه صحت و سلامتی را در پیش بگیرند.