رسانه، تاب‌آوری و بحران در یک چرخه متقابل عمل می‌کنند، به این معنا که رسانه‌ها هم می‌توانند بحران‌ها را تشدید یا تسهیل کنند و هم با تقویت تاب‌آوری جمعی راهی برای عبور از شرایط سخت فراهم آورند.
یکی از مهم‌ترین ابعاد تاب‌آوری، بعد روان‌شناختی آن است.
افراد در مواجهه با بحران‌ها معمولاً دچار اضطراب، ترس و ناامیدی می‌شوند. در این شرایط رسانه می‌تواند با انتشار پیام‌های امیدبخش، ارائه اطلاعات صحیح و مقابله با اخبار جعلی، به سلامت روانی جامعه کمک کند. به‌عنوان مثال، در بحران‌هایی مانند شیوع بیماری‌های واگیردار یا وقوع زلزله، مردم بیش از هر چیز نیازمند منبعی معتبر برای کسب اطلاعات صحیح هستند.
اگر رسانه‌ها نتوانند این نقش را ایفا کنند، فضا برای شایعات و اخبار نادرست باز می‌شود و این امر می‌تواند بحران روانی را تشدید کند. بنابراین رسانه ابزاری برای تقویت سلامت روان و کاهش آسیب‌های روانی بحران به شمار می‌رود. ایجاد اعتماد، امید و روحیه همبستگی از طریق رسانه، عاملی کلیدی در افزایش تاب‌آوری جمعی است.
در عصر دیجیتال، یکی از چالش‌های جدی در مدیریت بحران، بحران اطلاعاتی است. حجم انبوهی از داده‌ها، اخبار و شایعات در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود که بسیاری از آنها فاقد صحت و اعتبار هستند. اینجاست که مسئولیت رسانه‌های رسمی و حرفه‌ای سنگین‌تر می‌شود. رسانه باید با اتکا به منابع موثق و رعایت اصول اخلاق حرفه‌ای، اخبار دقیق و مستند را منتشر کند تا بتواند اعتماد عمومی را حفظ نماید.
از سوی دیگر، آموزش سواد رسانه‌ای به مردم اهمیت ویژه‌ای دارد؛ زیرا تنها در صورتی که مخاطبان قادر به تشخیص اخبار درست از نادرست باشند، می‌توان از اثرات منفی بحران اطلاعاتی جلوگیری کرد.
رسانه‌ها در این زمینه با تولید محتوای آموزشی و تقویت فرهنگ مصرف صحیح اطلاعات، نقشی کلیدی در افزایش تاب‌آوری جامعه در برابر هجمه‌های اطلاعاتی ایفا می‌کنند.
رسانه‌ها فراتر از وظیفه اطلاع‌رسانی، مسئولیت اجتماعی گسترده‌ای در قبال جوامع دارند. در شرایط بحرانی، رسانه می‌تواند با ترویج ارزش‌های اخلاقی همچون همبستگی، نوع‌دوستی و همکاری متقابل، زمینه‌ساز افزایش تاب‌آوری اجتماعی شود. برای مثال، پوشش اخبار مربوط به کمک‌های مردمی، اقدامات داوطلبانه و داستان‌های الهام‌بخش از مقاومت و ایثار، نه‌تنها روحیه امید را در جامعه تقویت میکند، بلکه الگویی مثبت برای رفتار شهروندان ارائه می‌دهد.
رسانه در این بستر تبدیل به عاملی برای تقویت سرمایه اجتماعی می‌شود؛ سرمایه‌ای که در زمان بحران مهم‌ترین پشتوانه برای عبور از شرایط سخت محسوب می‌شود.
در واقع، رسانه با ایفای نقش مسئولیت اجتماعی خود، می‌تواند تاب‌آوری اجتماعی را به‌عنوان یک نیروی محرک برای بازسازی و بازگشت به وضعیت عادی تقویت کند.
با گسترش فناوری‌های نوین، رسانه‌ها ابزارهای متعددی برای مدیریت بحران و تقویت تاب‌آوری در اختیار دارند.
شبکه‌های اجتماعی، اپلیکیشن‌های خبری و سامانه‌های هشدار سریع، امکان انتشار لحظه‌ای اطلاعات را فراهم آورده‌اند. این ابزارها اگرچه در برخی مواقع می‌توانند باعث انتشار شایعات شوند، اما در صورت مدیریت صحیح، کارآمدترین بستر برای انتقال پیام‌های فوری و آموزش‌های ضروری هستند.
رسانه‌های دیجیتال با قابلیت تعامل دوسویه میان شهروندان و نهادهای مسئول، بستری برای مشارکت جمعی در مدیریت بحران ایجاد می‌کنند. به‌عنوان نمونه، در زمان وقوع سیل یا زلزله، شهروندان می‌توانند از طریق رسانه‌های اجتماعی اطلاعات مکانی خود را با دیگران به اشتراک بگذارند و به تیم‌های امداد کمک کنند.
این سطح از مشارکت نه‌تنها سرعت واکنش در برابر بحران را افزایش می‌دهد، بلکه تاب‌آوری جمعی را نیز به شکل چشمگیری تقویت میکند.
با توجه به آنچه بیان شد، رسانه در مدیریت بحران‌ها و افزایش تاب‌آوری فردی و جمعی نقشی غیرقابل‌انکار دارد.
رسانه‌ها با ایجاد شفافیت، اعتمادسازی، اطلاع‌رسانی دقیق و ترویج ارزش‌های انسانی، می‌توانند جامعه را در برابر بحران‌ها مقاوم‌تر کنند. البته این امر مستلزم آن است که رسانه‌ها به اصول اخلاقی پایبند بوده و از ورود به بازی‌های سیاسی و جناحی در زمان بحران پرهیز کنند.
آینده مدیریت بحران در جهان بیش از هر زمان دیگری وابسته به کارکرد رسانه‌ها و فناوری‌های ارتباطی است. هر چه رسانه‌ها حرفه‌ای‌تر، مسئولانه‌تر و متعهدتر عمل کنند،
تاب‌آوری جوامع نیز در برابر بحران‌ها افزایش خواهد یافت. بنابراین، سرمایه‌گذاری در تقویت رسانه‌های مستقل و آموزش سواد رسانه‌ای به شهروندان، یکی از ضروری‌ترین اقدامات برای ساختن جامعه‌ای مقاوم، آگاه و آماده برای مواجهه با بحران‌های آینده به شمار می‌رود.
رسانه، تاب‌آوری و بحران موضوعاتی‌اند که در پژوهش‌های جدید ارتباطات به‌عنوان سه ضلع یک مثلث شناخته می‌شوند و هر یک بدون دیگری نمی‌تواند درک دقیقی از پویایی‌های اجتماعی ارائه دهد.
