روابط عمومی (Public Relations یا PR) به مجموعه‌ای از فعالیت‌ها و فرآیندها اطلاق می‌شود که هدف آن برقراری و مدیریت ارتباطات مؤثر بین یک سازمان و مخاطبان آن است. این ارتباطات می‌تواند شامل مشتریان، کارکنان، سرمایه‌گذاران، رسانه‌ها و عموم مردم باشد
روابط عمومی به عنوان علم مدیریت چرخه اطلاعات بین یک سازمان و جامعه شناخته می‌شود. این علم به دنبال ایجاد و حفظ تصویری مثبت از سازمان در اذهان عمومی است و به تقویت روابط دوطرفه میان سازمان و ذینفعانش می‌پردازد
در سال‌های اخیر، روابط عمومی‌ها به دلیل گسترش سریع فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی، به تدریج مرجعیت ارتباطی و رسانه‌ای خود را از دست داده‌اند و نقش آن‌ها در بسیاری از سازمان‌ها کم‌رنگ شده است.
با ظهور و گسترش شبکه‌های اجتماعی، دنیای ارتباطات به طرز چشمگیری تغییر کرده است. این پلتفرم‌ها به افراد این امکان را می‌دهند که به راحتی اطلاعات را به اشتراک بگذارند و نظرات خود را بیان کنند.
در گذشته، روابط عمومی‌ها به عنوان تنها منبع اطلاعاتی شناخته می‌شدند و پیام‌های خود را از طریق رسانه‌های سنتی مانند تلویزیون، رادیو و روزنامه‌ها منتقل می‌کردند. اما اکنون، با افزایش دسترسی به اینترنت و رشد استفاده از شبکه‌های اجتماعی، این معادله به کلی تغییر کرده است.


کاهش نقش روابط عمومی‌ها

1.گسترش شبکه‌های اجتماعی: با ظهور و گسترش شبکه‌های اجتماعی، افراد به راحتی می‌توانند اطلاعات را به اشتراک بگذارند و نظرات خود را بیان کنند. این امر باعث شده است که روابط عمومی‌ها نتوانند به عنوان تنها منبع اطلاعاتی عمل کنند و صدای خود را در میان صداهای متعدد دیگر گم کنند.
امروزه، هر فردی می‌تواند با یک گوشی هوشمند و دسترسی به اینترنت، صدای خود را به گوش دیگران برساند. این امر باعث شده است که روابط عمومی‌ها نتوانند به عنوان تنها منبع اطلاعاتی عمل کنند. در واقع، صدای آنها در میان صداهای متعدد دیگر گم می‌شود. افراد و گروه‌ها می‌توانند نظرات خود را درباره برندها، محصولات و خدمات به اشتراک بگذارند و این نظرات می‌تواند تأثیر زیادی بر تصویر عمومی آنها داشته باشد.
این تغییرات هم فرصت‌هایی را برای روابط عمومی‌ها ایجاد کرده و هم تهدیدهایی را به همراه داشته است. از یک سو، روابط عمومی‌ها می‌توانند از شبکه‌های اجتماعی برای ارتباط مستقیم با مخاطبان خود استفاده کنند و بازخوردهای فوری دریافت کنند.
این امر به آنها کمک می‌کند تا استراتژی‌های خود را بر اساس نیازها و خواسته‌های واقعی مخاطبان تنظیم کنند. از سوی دیگر، انتشار اطلاعات نادرست یا نظرات منفی در شبکه‌های اجتماعی می‌تواند آسیب جدی به اعتبار برندها بزند. بنابراین، روابط عمومی‌ها باید با دقت بیشتری به مدیریت بحران بپردازند و راهکارهای مؤثری برای مقابله با شایعات و انتقادات پیدا کنند.
ظهور شبکه‌های اجتماعی نه تنها چالش‌هایی برای روابط عمومی‌ها ایجاد کرده است بلکه فرصتی نیز برای نوآوری و بازنگری در شیوه‌های ارتباطی فراهم آورده است. برای موفقیت در این محیط جدید، روابط عمومی‌ها باید انعطاف‌پذیری بیشتری از خود نشان دهند و با استفاده از ابزارهای دیجیتال به طور مؤثرتر با مخاطبان خود ارتباط برقرار کنند.

2.تغییر در الگوهای ارتباطی: مردم به سمت استفاده از پلتفرم‌های دیجیتال برای دریافت اخبار و اطلاعات حرکت کرده‌اند. این تغییر در الگوهای ارتباطی، نیاز به روابط عمومی‌ها را کاهش داده است، چرا که کاربران می‌توانند به راحتی از طریق رسانه‌های اجتماعی به اطلاعات دسترسی پیدا کنند.
در سال‌های اخیر، مردم به طور فزاینده‌ای به سمت استفاده از پلتفرم‌های دیجیتال برای دریافت اخبار و اطلاعات حرکت کرده‌اند.
این تغییر در الگوهای ارتباطی، تأثیر عمیقی بر نحوه تعامل افراد با محتوای خبری و اطلاعاتی داشته است. با ظهور شبکه‌های اجتماعی و وب‌سایت‌های خبری آنلاین، کاربران اکنون می‌توانند به سرعت و به راحتی به منابع مختلف دسترسی پیدا کنند. این تغییرات، نیاز به روابط عمومی‌ها را کاهش داده است، زیرا بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند اطلاعات را مستقیماً از منابع معتبر یا از طریق شبکه‌های اجتماعی دریافت کنند.
در گذشته، روابط عمومی‌ها نقش کلیدی در انتقال پیام‌ها و مدیریت تصویر برندها داشتند، اما اکنون با وجود پلتفرم‌های دیجیتال، این وظایف به کاربران واگذار شده است.
از سوی دیگر، این روند می‌تواند چالش‌هایی نیز برای روابط عمومی‌ها ایجاد کند. آنها باید استراتژی‌های جدیدی را برای جذب توجه مخاطبان و ایجاد ارتباط مؤثر با آنها توسعه دهند. در نهایت، این تغییرات نشان‌دهنده یک تحول بزرگ در دنیای رسانه و ارتباطات است که نیاز به نوآوری و سازگاری را بیشتر از همیشه احساس می‌کند.

3.نقص در عملکرد: بسیاری از روابط عمومی‌ها نتوانسته‌اند خود را با تغییرات جدید سازگار کنند. عدم توانایی در ایجاد ارتباط مؤثر و شفاف با مخاطبان، موجب کاهش اعتبار و تأثیرگذاری آن‌ها شده است.

در دنیای امروز، روابط عمومی‌ها با چالش‌های متعددی روبه‌رو هستند که عدم توانایی در سازگاری با تغییرات جدید یکی از مهم‌ترین آن‌هاست.
با پیشرفت فناوری و تغییرات سریع در رفتار مخاطبان، ایجاد ارتباط مؤثر و شفاف با آن‌ها ضروری‌تر از همیشه شده است. بسیاری از روابط عمومی‌ها هنوز به روش‌های سنتی متکی هستند و از ابزارها و پلتفرم‌های نوین مانند رسانه‌های اجتماعی و تحلیل داده‌ها بهره‌برداری نمی‌کنند.
این عدم انطباق باعث کاهش اعتبار و تأثیرگذاری این نهادها می‌شود. زمانی که اطلاعات به‌روز و قابل اعتمادی به مخاطبان ارائه نشود، اعتماد آن‌ها به سازمان‌ها کاهش می‌یابد و در نتیجه، ارتباطات دچار اختلال می‌شود.
برای جبران این نقیصه، روابط عمومی‌ها باید استراتژی‌های جدیدی را اتخاذ کنند که شامل استفاده از فناوری‌های نوین، ایجاد محتوای جذاب و تعامل مستمر با مخاطبان باشد.
توانایی در برقراری ارتباط مؤثر نه تنها به افزایش اعتبار روابط عمومی‌ها کمک می‌کند، بلکه موجب تقویت روابط میان سازمان و جامعه نیز خواهد شد. بنابراین، سازگاری با تغییرات جدید یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است.

4.پنهان‌سازی اطلاعات: در برخی موارد، پنهان‌سازی اطلاعات و عدم شفافیت در عملکرد روابط عمومی‌ها باعث شده است که اعتماد عمومی نسبت به آن‌ها کاهش یابد. این موضوع به ویژه در ایران مشهود است، جایی که روابط عمومی‌ها معمولاً نقش کمرنگی دارند و نتوانسته‌اند ارتباط مؤثری با جامعه برقرار کنند.
وقتی که روابط عمومی‌ها اطلاعات را به‌طور کامل و صادقانه ارائه نمی‌دهند، احساس عدم صداقت و شفافیت در مخاطبان ایجاد می‌شود. این موضوع به ویژه در زمان بحران‌ها و حوادث ناگوار بیشتر نمایان می‌شود. در چنین شرایطی، انتظار می‌رود که روابط عمومی‌ها با سرعت و دقت اطلاعات صحیح را منتشر کنند تا از شایعات و نگرانی‌های بی‌مورد جلوگیری شود.
اما اگر این اطلاعات ناقص یا مبهم باشند، نه تنها اعتماد به روابط عمومی کاهش می‌یابد بلکه ممکن است پیامدهای منفی برای سازمان نیز به همراه داشته باشد. به منظور بازسازی اعتماد عمومی، روابط عمومی‌ها باید بر شفافیت و صداقت تأکید کنند و به‌طور مستمر با جامعه ارتباط برقرار کنند. این امر نه تنها موجب افزایش اعتبار آن‌ها می‌شود بلکه به تاب آوری و تقویت رابطه میان سازمان و جامعه نیز کمک خواهد کرد.

دکتر محمدرضا مقدسی بنیانگذار رسانه تاب آوری ایران در خاتمه این مطلب آورده است روابط عمومی‌ها باید برای بازپس‌گیری جایگاه خود در دنیای ارتباطات، به‌روز شوند و استراتژی‌های جدیدی برای تعامل با مخاطبان ایجاد کنند. این شامل استفاده از ابزارهای دیجیتال و شبکه‌های اجتماعی به‌عنوان یک فرصت برای تقویت ارتباطات و افزایش شفافیت است تا بتوانند دوباره مرجعیت خود را بازیابند.