پدر تاب آوری ایران دکترمحمدرضا مقدسی تاکید کرده است عدالت و همدلی معیار اصلی سلامت اجتماعی است .
سلامت جامعه یکی از مهم‌ترین ارکان پایداری و توسعه هر کشور است.

سلامت جامعه مفهومی فراتر از شاخص‌های مادی مانند ثروت، قدرت و فناوری دارد و در واقع، میزان مراقبت جامعه از افراد آسیب‌پذیر، ملاک واقعی سنجش آن است.
این دیدگاه، جوامع انسانی را به چشم مجموعه‌ای زنده و پویا می‌بیند که نوع نگرش و عمل آنها نسبت به اشخاصی که نیازمند حمایت هستند، شاخص اصلی سلامت اجتماعی محسوب می‌شود.

پدر تاب آوری ایران دکترمحمدرضا مقدسی تاکید کرده است سلامت واقعی یک جامعه، به میزان توجه و مراقبتی که نسبت به آسیب‌پذیرترین اعضایش نشان می‌دهد بستگی دارد. افرادی مانند کودکان، سالمندان، بیماران، افراد دارای نیازهای خاص و اقشار محروم اجتماعی که به دلایل مختلف توانایی دفاع از خود را ندارند، آینه‌ای از ظرفیت انسان‌گرایی و عدالت در جامعه هستند و معیار سنجش ارزش اجتماعی و انسانی جامعه به شمار می‌روند.

سلامت جامعه یکی از مهم‌ترین ارکان پایداری و توسعه هر کشور است. وقتی سلامت افراد یک جامعه بالا باشد، آن جامعه قوی‌تر و مقاوم‌تر مقابل مشکلات و سختی‌ها خواهد بود.
مراقبت از افراد آسیب‌پذیر مثل کودکان، سالمندان و کسانی که شرایط سخت اقتصادی یا فرهنگی دارند، نشان‌دهنده اهمیت داشتن نگاه انسانی در مدیریت جامعه است.
چنین نگرشی باعث می‌شود که همه اعضای جامعه احساس امنیت و حمایت داشته باشند و این به رشد و پیشرفت کل جامعه کمک می‌کند.
رسیدن به سلامت اجتماعی فقط به معنی نبود بیماری نیست، بلکه یعنی فراهم کردن شرایط زندگی خوب و عادلانه برای همه افراد، بدون تبعیض و تفاوت. وقتی هر فرد بتواند به موقع به خدمات بهداشتی، آموزش، و امکانات رفاهی دسترسی داشته باشد، نه تنها سلامت جسمی بلکه سلامت روانی او نیز تأمین می‌شود.
نگاه انسان‌محور در اینجا به معنای توجه ویژه به نیازهای متفاوت مردم و کمک به کسانی است که بیشتر به حمایت نیاز دارند. این نوع نگاه، شالوده یک جامعه همدل و ثابت‌قدم در برابر مشکلات را می‌سازد.


زمانی که جامعه‌ای توانایی فراهم کردن شرایطی امن، حمایتگر و توانمند برای این افراد دارد، می‌توان گفت که آن جامعه از سلامت اجتماعی و روانی خوبی برخوردار است.

مراقبت از آسیب‌پذیران یک وظیفه اخلاقی و انسانی و عامل مهمی در تقویت وفاق اجتماعی و سرمایه اجتماعی است که فضا را برای رشد و توسعه پایدار فراهم می‌آورد.
فقدان حمایت لازم از این اقشار می‌تواند منجر به بروز مشکلات گسترده‌ای مانند نابرابری‌های عمیق‌تر، بی‌ثباتی اجتماعی، بروز بحران‌های روانی و کاهش اعتماد عمومی شود که در نهایت سلامت جامعه را به طور کلی تهدید می‌کند.

یکی از مولفه‌های مهم در ارزیابی میزان سلامت جامعه، بررسی نظام‌های حمایتی و خدمات اجتماعی است که به نیازهای افراد آسیب‌پذیر پاسخ می‌دهند. این خدمات شامل مراقبت‌های پزشکی، روانی، اجتماعی و اقتصادی می‌شود که هرچند ممکن است در ظاهر کم‌اهمیت جلوه کنند، اما در عمق خود نقش کلیدی در حفظ کرامت انسانی و ارتقای کیفیت زندگی دارند.
به همین دلیل، جوامعی که سیستم‌های بهداشتی و حمایتی قوی، عدالت اجتماعی و سیاست‌های توانمندسازی بالایی دارند، همواره در رتبه‌های بالای شاخص سلامت اجتماعی جای می‌گیرند.

علاوه بر خدمات رسمی دولتی، نقش مشارکت مردمی و نهادهای مدنی در حمایت از افراد آسیب‌پذیر بسیار حیاتی است. سازمان‌های خیریه، گروه‌های داوطلبانه، کوشندگان حوزه سلامت روان و سایر نهادهای غیر دولتی می‌توانند خلأهای موجود در ساختارهای رسمی را پر کنند و به شکل موثر و مستمر به محافظت از اعضای حساس جامعه بپردازند.
این همکاری‌ها نه تنها بهبود شرایط این اقشار را موجب می‌شود، بلکه حس همبستگی، مسئولیت‌پذیری اجتماعی و احترام متقابل را در بین اعضای جامعه تقویت می‌کند.

فراتر از خدمات و ساختارهای حمایتی، فرهنگ و ارزش‌های جامعه نیز نقش مهمی در میزان مراقبت از آسیب‌پذیران ایفا می‌کنند. زمانی که فرهنگ جامعه به طور طبیعی به همدلی، احترام به تفاوت‌ها، دیدگاه مبتنی بر کرامت انسانی و مسئولیت اجتماعی گرایش داشته باشد، فضای حمایتگرانه و محافظت‌کننده از افرادی که در شرایط دشوار زندگی قرار دارند، به طور خودکار شکل می‌گیرد. این ارزش‌ها در آموزش‌های رسمی و غیررسمی، رسانه‌ها و خانواده‌ها نهادینه می‌شوند و به صورت منش و رفتار عمومی جامعه درآمده، سلامت اجتماعی را تضمین می‌کنند.

اهمیت ترویج عدالت اجتماعی نیز در این میان غیرقابل چشم‌پوشی است. عدالت به معنای توزیع عادلانه منابع و فرصت‌ها به همه اقشار جامعه، به ویژه افراد آسیب‌پذیر، پایه اساسی ایجاد تعادل و سلامت در جامعه است. جامعه‌ای که عدالت را نادیده بگیرد، در معرض بروز تبعیض، نابرابری و در نهایت تضعیف سلامت روانی و اجتماعی قرار می‌گیرد. بنابراین، سیاست‌های عمومی و برنامه‌های توسعه باید به طور ویژه تمرکز خود را بر کاهش شکاف‌ها و ایجاد فرصت‌های برابر برای همه اعضا به ویژه آسیب‌پذیران قرار دهند.

در پایان، باید تأکید کرد که سلامت جامعه به عنوان یک شاخص اصلی پایداری و توسعه، با توجه به مراقبت از افراد آسیب‌پذیر در سطوح مختلف اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی شکل می‌گیرد. این نگاه انسان‌محور، زمینه‌ساز یک جامعه موفق، همدل و مقاوم در برابر چالش‌ها است و تضمین‌کننده بقا و شکوفایی نسل‌های آینده خواهد بود. بنابراین توجه همه‌جانبه به سلامت اجتماعی نباید صرفاً در راستای رشد اقتصادی و فناوری باشد، بلکه باید از طریق اخلاق، عدالت اجتماعی و مراقبت خصمانه از آسیب‌پذیران ارزیابی و ارتقا یابد تا جامعه‌ای متوازن و برخوردار از سلامت واقعی شکل بگیرد.