نقش خبرنگاران در کاهش انگ اختلالات روانپزشکی و تقویت تاب‌آوری اجتماعی

اختلالات روانپزشکی بخش قابل توجهی از سلامت عمومی را تحت تأثیر قرار می‌دهند، اما متأسفانه همچنان با انگ، تبعیض و سوءبرداشت‌های فرهنگی همراه هستند.
بسیاری از مبتلایان به دلیل ترس از قضاوت یا طرد شدن، از مراجعه به روانپزشک یا روانشناس خودداری می‌کنند.
در این میان، خبرنگاران به عنوان واسطه‌های قدرتمند اطلاعات و شکل‌دهندگان افکار عمومی، نقش کلیدی در تغییر این وضعیت دارند.
آن‌ها می‌توانند با انتخاب زاویه دید انسانی و علمی، روایت‌های درست و همدلانه را جایگزین کلیشه‌های منفی کنند.
این تغییر رویکرد نه‌تنها باعث کاهش انگ می‌شود، بلکه به افزایش تاب‌آوری فردی و جمعی نیز کمک می‌کند، زیرا جامعه‌ای که اطلاعات درست و نگرش پذیرا دارد، توان بیشتری برای حمایت از اعضای خود در مواجهه با بحران‌های روانی خواهد داشت.

یکی از مهم‌ترین ابزارهای خبرنگاران برای کاهش انگ، آموزش عمومی است.
رسانه‌ها با انتشار گزارش‌های مستند، مصاحبه با متخصصان و تولید محتوای آموزشی می‌توانند مفاهیم علمی مربوط به اختلالات روانپزشکی را برای عموم قابل فهم کنند.
وقتی مخاطب بداند افسردگی، اضطراب یا اختلال دوقطبی، بیماری‌های شایع و درمان‌پذیر هستند، ترس و پیش‌داوری جای خود را به آگاهی و پذیرش می‌دهد.
این فرایند آگاهی‌بخشی نه‌تنها باعث تغییر نگرش فردی می‌شود، بلکه بنیان‌های تاب‌آوری اجتماعی را تقویت می‌کندجامعه‌ای که با ماهیت مشکلات روانی آشناست، در برابر بحران‌های اقتصادی، اجتماعی یا حتی فجایع طبیعی واکنش منطقی‌تر و حمایتی‌تری نشان می‌دهد، زیرا افراد به جای انزوا، به دنبال کمک و همدلی خواهند رفت.
خبرنگاران با بهره‌گیری از قدرت داستان‌پردازی می‌توانند چهره انسانی اختلالات روانپزشکی را به نمایش بگذارند.
انتشار داستان‌های واقعی از افرادی که با این شرایط زندگی می‌کنند و با درمان و حمایت توانسته‌اند بهبود یابند، می‌تواند سدهای ذهنی را بشکند.
چنین روایت‌هایی به مردم نشان می‌دهد که بیماران روانپزشکی صرفاً «برچسب» یا «مشکل» نیستند، بلکه انسان‌هایی با توانایی، استعداد و ارزش‌های منحصر به فردند.
این نگاه انسانی، هم حس همدلی را در جامعه افزایش می‌دهد و هم توان مقابله با مشکلات را بالا می‌برد.
در واقع، این روایت‌ها ابزار مؤثری برای تقویت **تاب‌آوری** فردی هستند، زیرا به مبتلایان الهام می‌دهد که مسیر بهبودی ممکن است و حمایت اجتماعی در دسترس است.

زبان رسانه‌ای و مسئولیت اخلاقی خبرنگاران
نحوه استفاده از زبان در رسانه‌ها اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد.
واژه‌ها می‌توانند پلی برای درک و همدلی باشند یا دیواری برای جدایی و تبعیض. خبرنگاران باید از اصطلاحات تحقیرآمیز یا تیترهای کلیشه‌ای خودداری کنند و در عوض، واژگانی انتخاب کنند که احترام و پذیرش را منتقل نماید.
رعایت این اصول نه‌تنها شأن افراد مبتلا را حفظ می‌کند، بلکه به ایجاد فرهنگی کمک می‌کند که در آن جستجوی کمک درمانی یک عمل عادی و مثبت تلقی می‌شود. این تغییر زبان رسانه‌ای، بخشی از زیرساخت فرهنگی تاب‌آوری است، زیرا باعث شکل‌گیری محیطی امن و حمایتگر می‌شود که در آن افراد می‌توانند بدون ترس از برچسب‌زنی، مشکلات خود را بیان کنند و کمک دریافت نمایند.

خبرنگاران فراتر از نقش خبری، می‌توانند به‌عنوان کنشگران اجتماعی عمل کنند. آن‌ها با همکاری سازمان‌های مردم‌نهاد، نهادهای بهداشت روان و فعالان مدنی، می‌توانند کمپین‌های رسانه‌ای برای کاهش انگ راه‌اندازی کنند. این کمپین‌ها با محوریت آموزش، روایت تجربه‌های موفق و ترویج فرهنگ حمایت متقابل، جامعه را به سمت نگرش سالم‌تر سوق می‌دهند.

عفت حیدری روانشناس اجتماعی و عضو ارشد خانه تاب آوری در خاتمه آورده است کاهش انگ اختلالات روانپزشکی، نه‌تنها کیفیت زندگی مبتلایان را بهبود می‌بخشد، بلکه ظرفیت جامعه برای کنار آمدن با فشارها و بحران‌ها را افزایش می‌دهد. این همان تاب‌آوری اجتماعی است که پایه و اساس یک جامعه سالم، همدل و پیشرو را تشکیل می‌دهد و خبرنگاران می‌توانند معماران اصلی این ساختار باشند.