پیوند میان کتاب و کتابخانه را می‌توان پیوند میان متن و معنا نامید
دکتر محمدرضا مقدسی معتقد است پیوند میان کتاب و کتابخانه را می‌توان پیوند میان متن و معنا نامید.
بعبارت دیگر از کتاب تا کتابخانه مسیر طولانی و پربرکتی است که از نخستین جرقه‌های پیدایش کتاب آغاز شده است و تا ظهور کتابخانه‌های مدرن امروز ادامه یافت، این مسیر داستان فهم انسان از خویشتن خویش است.
آنچه از کتاب آغاز شد، به مرور تبدیل به شالوده شناخت بشر از گذشته، حال و آینده شد و کتابخانه‌ها آن را به حافظه‌ای ساختارمند و ماندگار بدل کردند.
از کتاب تا کتابخانه، تاریخِ ساختن حافظه جمعی یک تمدن است؛ تاریخی که در آن فرهنگ رشد میکند، جامعه معنا می‌یابد و تاب‌آوری اجتماعی ریشه می‌دواند.
این سفر شگفت‌انگیز نشان می‌دهد چگونه انسان توانست دانایی را ثبت کند، تجربه را به میراث تبدیل کند و برای نسل‌های آینده چراغی روشن نگه دارد.
کتاب دروازه‌ای است به جهان تجربه، اندیشه، تخیل و دانایی. وقتی انسان نخستین صفحه‌های مکتوب را بر سنگ، چرم یا پاپیروس نقش می‌زد، شاید تصور نمی‌کرد روزی این نوشته‌ها تبدیل به محور اصلی دانش بشر شوند و میلیون‌ها کتابخانه در سراسر جهان از آن‌ها نگهداری کنند. مسیر پرباری که از تولد کتاب آغاز شد و تا شکل‌گیری کتابخانه‌های مدرن ادامه یافت، در حقیقت مسیری است برای فهم تاریخ انسان. از کتاب تا کتابخانه، داستان شکل‌گیری حافظه جمعی بشر، رشد فرهنگ و گسترش تاب‌آوری اجتماعی است.
به گزارش میگنا نخستین رسانه سلامت روان ایران کتاب‌ها از آغاز نقش مهمی در انتقال تجربه و حفظ دانش داشتند.
هر کتاب حاصل نگاه انسان به زندگی و جهان است. در گذشته، پیش از اختراع خط، تجربه‌های بشری بیشتر شفاهی منتقل می‌شد و بسیاری از آن‌ها با گذشت زمان از بین می‌رفت.
اما از زمانی که خط اختراع شد، بشر توانست خود را در برابر فراموشی محافظت کند. کتاب‌ها اولین حافظه پایدار انسان شدند. همین ویژگی بود که باعث شد جوامع بتوانند از تجربه گذشتگان بهره‌مند شوند و از تکرار خطاهای تاریخی جلوگیری کنند. در واقع، کتاب یکی از نخستین عناصر تاب‌آوری فرهنگی بود زیرا به ما قدرت حفظ، بازیابی و بازسازی دانش و حکمت را می‌داد.
نخست کتاب ابزاری برای یادگیری و نردبانی بود برای رشد اجتماعی. هنگامی که جوامع توانستند خواندن و نوشتن را گسترش دهند، افراد بیشتری به قدرت تحلیل، تصمیم‌گیری و خلاقیت دست یافتند.
این امر باعث شد روابط انسانی، اقتصاد و فرهنگ در مسیر جدیدی حرکت کند.
کتابخانه‌ها نیز زمانی شکل گرفتند که انسان فهمید کتاب باید حفظ، سازماندهی و برای استفاده عموم در دسترس قرار گیرد.
ابتدا کتابخانه‌ها در کاخ یا معابد بودند، اما به‌تدریج عمومی شدند و تبدیل به نهادهای فرهنگی شدند که امروزه نقشی بنیادی در توسعه جامعه دارند.
کتابخانه در طول تاریخ پایگاهی برای گفتگو، آموزش، تبادل اندیشه و حتی عدالت فرهنگی بوده است.
در ایران نیز، از کتابخانه‌های باستانی مانند گنج‌باره‌های دوره هخامنشی تا کتابخانه‌های بزرگ امروزی، مسیری طولانی طی شده است.
کتابخانه همیشه خانه دوم دانش بوده است؛ جایی که فرد می‌تواند بدون هیچ حد و مرزی به جهان‌های تازه سفر کند و پرسش‌های خود را پیگیری کند.
پیوند میان کتاب و کتابخانه را می‌توان پیوند میان متن و معنا نامید.
کتاب، معنای زندگی و تجربه را در قالب واژگان عرضه میکند و کتابخانه معنای جامعه را از طریق سازماندهی و اشتراک دانش سامان می‌دهد.
از این زاویه، کتاب و کتابخانه دو بازوی اصلی توسعه فرهنگی و اجتماعی هستند.
هر جامعه‌ای که کتاب در آن جایگاه ویژه‌ای داشته باشد، بی‌تردید جامعه‌ای در مسیر رشد و تاب‌آوری است.
جامعه‌ای که کتابخانه‌هایش پویا و فعال باشند، جامعه‌ای است که برای آینده خود سرمایه‌گذاری کرده است.
کتابخانه‌ها در جهان امروز نقش‌های پیچیده و چندبعدی دارند.
کارکردهای سنتی مانند امانت‌دهی کتاب هنوز مهم است، اما کارکردهای جدید بسیار گسترده‌تر شده است.
کتابخانه امروز مکانی است برای یادگیری مادام‌العمر، توسعه مهارت‌های دیجیتال، افزایش سواد اطلاعاتی، ارتباط‌گیری اجتماعی و حتی پشتیبانی روان‌شناختی و تاب‌آوری جامعه.
کتابخانه‌ها امروز به‌نوعی خانه تاب‌آوری فرهنگی هستند
. افراد در این فضا می‌توانند از طریق مطالعه، مشارکت، گفتگو، کارگاه‌ها و برنامه‌های فرهنگی، مهارت‌های سازگاری را تقویت کنند و احساس تعلق بیشتری به محله و جامعه خود داشته باشند.
کتاب از این منظر یکی از مهم‌ترین ابزارهای ایجاد تاب‌آوری فردی است.
خواندن کتاب به فرد کمک میکند دید بازتری نسبت به زندگی داشته باشد، تجربه ذهنی بیشتری کسب کند و توانایی حل مسئله را افزایش دهد.
وقتی فرد با داستان‌ها و روایت‌های زندگی دیگران روبه‌رو می‌شود، مهارت همدلی و درک اجتماعی او افزایش می‌یابد. کتاب می‌تواند به فرد کمک کند احساسات خود را بهتر بشناسد، افکارش را سامان دهد و از زاویه‌ای تازه به مسائل نگاه کند. به همین دلیل، خواندن تنها سرگرمی نیست؛ یک فرایند رشد درونی و ارتقای تاب‌آوری فردی است.
کتابخانه نیز به‌عنوان یک نهاد عمومی، تاب‌آوری اجتماعی را تقویت میکند.
وقتی افراد یک محله در کتابخانه گرد هم می‌آیند، شبکه‌های اجتماعی شکل می‌گیرد، حس تعلق افزایش می‌یابد و سرمایه اجتماعی تقویت می‌شود.
در بسیاری از کشورها، کتابخانه‌ها در زمان بحران‌ها مانند زلزله، طوفان یا شرایط اضطراری، نقش پناهگاه اجتماعی را بازی کرده‌اند. آن‌ها مکان‌هایی امن بوده‌اند که اطلاعات معتبر ارائه داده‌اند، اینترنت رایگان فراهم کرده‌اند و به مردم کمک کرده‌اند به منابع ضروری دسترسی پیدا کنند. این نمونه بارز نقش کتابخانه در تاب‌آوری جامعه است.
از سوی دیگر، کتابخانه‌ها در کاهش نابرابری فرهنگی و اجتماعی نیز مؤثرند.
هر کتابخانه‌ای که در محله‌ای ساخته می‌شود، دریچه‌ای است برای عدالت فرهنگی. کودکانی که به منابع آموزشی محدود دسترسی دارند، در کتابخانه فرصت برابر برای مطالعه، پیشرفت تحصیلی و توسعه مهارت‌های زندگی پیدا می‌کنند.
کتابخانه‌ها همچنین برای سالمندان، معلولان و گروه‌های آسیب‌پذیر فضایی امن و قابل‌دسترس ارائه می‌دهند. این ویژگی‌ها باعث شده کتابخانه یکی از ابزارهای مهم سیاست‌گذاری فرهنگی در جهان باشد.
مسیر کتابی منفرد به کتابخانه ای گسترده، فرآیندی است که طی آن کتاب، از یک شیء فردی به یک پدیده اجتماعی تبدیل می‌شود. کتابخانه محل مدیریت و پشتیبانی دانش است. این نهاد کمک میکند کتاب در دسترس طیف وسیعی از مردم قرار گیرد.
کتابخانه برای جامعه حکم آینه را دارد؛ وضع فرهنگی مردم را بازتاب می‌دهد و در عین حال آن‌ها را به‌سمت سطح بالاتری از فرهنگ هدایت میکند. امروزه کتابخانه‌ها با فناوری پیوند خورده‌اند و کتابخانه‌های دیجیتال، دسترسی به منابع دانش را آسان‌تر کرده‌اند.
با وجود گسترش فناوری، هنوز کتاب و کتابخانه اهمیت خود را از دست نداده‌اند.
کتاب چاپی همچنان بخشی اساسی و بسیارمهمی از فرهنگ مطالعه است و کتابخانه‌های فیزیکی همچنان یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های فرهنگ عمومی به شمار می‌روند.
اگرچه دسترسی به اینترنت و منابع دیجیتال راحت‌تر شده است، اما تجربه حضور در کتابخانه، ورق زدن کتاب، نشستن در فضای مطالعه و گفتگو با کتابدار، هنوز جایگزینی ندارد.
کتابخانه‌های هوشمند امروز تلاش می‌کنند این تجربه را با امکانات جدید ترکیب کنند و فضای جذاب، منعطف و کاربرمحور ارائه دهند.
در مسیر «از کتاب تا کتابخانه»، نقش کتابداران بسیار مهم است.
کتابدار راهنمای مسیر دانش است. کتابدار خوب می‌تواند با معرفی کتاب‌های مناسب، مهارت‌های مطالعه را تقویت کند و انگیزه یادگیری ایجاد کند.
در بسیاری از جوامع، کتابداران نقش مربی فرهنگی دارند. آن‌ها در برگزاری برنامه‌های خلاقانه مانند کتابخوانی محله‌محور، نشست‌های ادبی، کارگاه‌های مهارت‌آموزی و برنامه‌های توسعه فردی، نقش محوری دارند. کتابدار می‌تواند پلی باشد میان انسان و جهان گسترده دانش.
در کشور عزیزمان ایران، کتابخانه‌ها همیشه بخش مهم فرهنگ بوده‌اند.
از کتابخانه‌های باشکوه گذشته مانند کتابخانه‌های ساسانی و کتابخانه جندی‌شاپور تا کتابخانه ملی ایران و شبکه گسترده کتابخانه‌های عمومی، همه نشان می‌دهد که ریشه‌های فرهنگی کتاب در کشور ما عمیق است.
امروز بیش از هر زمان دیگری لازم است نقش کتاب و کتابخانه در جامعه تقویت شود زیرا جامعه‌ای که کتاب خواند، دنیایی گسترده‌تر و آینده‌ای روشن‌تر خواهد داشت. کتابخانه‌ها می‌توانند پایگاهی برای توسعه محلات، افزایش مشارکت مردمی و تقویت هویت فرهنگی باشند.
از کتاب تا کتابخانه، مسیری است از فرد به جمع، که شعار ماموریت ملی تاب آوری فرهنگی نیز مسیر ی از فرد تا فرهنگ است.
این مسیر از یادگیری فردی به توسعه اجتماعی و از تجربه شخصی به حکمت جمعی سخن گفته است.
دکترمحمدرضا مقدسی مشاو رعالی ماموریت ملی تاب آوری تاکید میکند مسر تاب آوری از فرد تا فرهنگ مسیری است که هر جامعه‌ای باید طی کند تا در برابر تغییرات جهانی تاب‌آور باشد.
امروز که جهان با بحران‌های گوناگون روبه‌رو است، کتابخانه‌ها مکان‌هایی هستند که می‌توانند آرامش، آگاهی و توانمندی فراهم کنند.
آن‌ها می‌توانند به مردم یاد بدهند چگونه در بحران‌ها بهتر فکر کنند، منابع معتبر پیدا کنند و تصمیم‌های بهتری بگیرند.
دانش و آگاهی دو عنصر اصلی و همیشگی تاب‌آوری هستند و کتابخانه‌ها دقیقاً این دو را فراهم می‌کنند.
مدیر و موسس خانه تاب آوری تاکید میکند کتاب و کتابخانه هر دو بخشی از خانه فرهنگی ما هستند.
کتاب، غذای روح و اندیشه است و کتابخانه، خانه‌ای برای نگهداری و گسترش آن.
آینده فرهنگی هر جامعه‌ای بستگی به این دارد که چقدر به کتاب و کتابخانه اهمیت می‌دهد. هر کودک که با کتاب آشنا شود، هر نوجوان که به کتابخانه قدم بگذارد، و هر بزرگسالی که مسیر یادگیری را ادامه دهد، سفیر و سربازی است برای ساختن جامعه‌ای آگاه‌تر، مهربان‌تر و تاب‌آورتر.
از کتاب تا کتابخانه، مسیری بدون پایان است. هر روز کتابی تازه نوشته می‌شود و هر روز کتابخانه‌ای نیازمند به‌روزرسانی است.
۳ بازدید
۰ امتیاز
۰ نظر
هنوز هیچ نظری ثبت نشده است !
