درآمد
بدون شک اگر والدین دارای سابقه ی عدم تفاهم با یکدیگر هستند. اختلاف نظر در زمینه تربیت فرزندان، اندک اندک بین والدین شکل می گیرد و سپس به مرحله بحرانی می رسد و کنترل خانواده را ناممکن می سازد. از این رو باید از بروز این گونه بحرانها اجتناب ورزید. بچه ها وقتی متوجه شوند والدین آنها با هم وابسته هستند احساس امنیت بیشتری می کنند. از این رو، همگامی والدین در تربیت فرزندان می تواند نتایجی ارزشمند در پی داشته باشد وقتی تصمیم می گیریم صاحب فرزندی شویم ، یعنی مسؤلیت بلند مدت و سنگین تربیت او را پذیرفته ایم . در تربیت کودکی مثل هر کار دیگری با مشکلاتی رو به رو خواهیم شد، اما با گذشت زمان و کسب تجربه ، اعتماد به نفس ، افزایش می یابد . اما باز هم ممکن است گاهی وقت ها احساس یک تازه کار را داشته باشیم و در حل مشکلات سر در گم شویم و از طرفی مواقعی نیز پیش می آید که به خیال خود مشکلی را حل کرده ایم اما واقعیت امر این است که عملکرد مناسبی نداشته ایم برای بسیاری از ما پذیرفتن این که گاهی رفتار مناسبی با کودکان مان نداریم سخت است ، ولی بیاییم برای یک لحظه هم که شده به بعضی از مهارتها و روش های تربیتی که در قبال آن ها به کار می گیریم ، شک کنیم ، بزرگ کردن یک یا چند کودک دلیل بر بی نیازی از تجربیات دیگران نیست و یک ترتیب موفق مستلزم استفاده از اکثر امکانات از جمله تجربیات دیگران و مطالعات مختلف و مشاوره با متخصصان امر است .
با عنایت به این که همه افراد یک جور نیستند و موقعیت خانواده ها و افراد نیز ویژه است برای حل یک مشکل ممکن است را حل های زیادی وجود داشته باشد .
این مطالب که ملاحظه می کنید این امکان را به اشخاص می دهد که کمتر احساساتی عمل کرده و به جای آن که در موقعیت های گوناگون صرفاً « واکنش گر » باشند ، سنجیده تر رفتار کنند . والدین نمونه ، انضباط ، عشق و علاقه را در هم می آمیزند و این ممکن نمی گردد مگر آن که اراده ای قوی و عزمی راسخ داشته با شند
حرف گوش نمی کند
عدم پیروی کودکان از در خواست های والدین ، می تواند عصبانی کننده و آزاردهنده باشد در انتهای روز از تکرار کردن ، بحث کردن ، نق زدن ، کل کل کردن های او به ستوه می آییم ، اولین چیزی که باید به خاطر بسپاریم این است که تعداد درخواستها معقول باشد تا کودکان تبدیل به پادو یا کارگر نشوند و دومین مسأله این است که در لحن و عمل ، خوشایند و منطقی باشیم .
پیشنهاداتی از طرف ما
صریح و دقیق دستور دهیم .
توجه کودک را جلب کنیم .
به آنچه می گوییم عمل کنیم و چیزی را بگوییم که به آن عمل می کنیم .
دستورات را به صورت بازی درآوریم .
نظارت و تحسین کنیم .
حرف گوش نکردن کودک را پیگری کنیم .
توقع بیش از حد دارد
همه ما به توجه نیاز داریم و هر کس از اینکه مورد توجه قرار گیرد خشنود می شود. ولی بعضی از کودکان به طور مداوم از ما توجه می خواهند درست مثل گربه ای که به پای ما بپیچد و هر قدر به آنها توجه کنیم باز انتظار توجه بیشتری از ما دارند . اغلب کودکی که تشنه ی توجه و محبت است ،به اندازه کافی از جانب یکی از والدین خود مورد توجه قرار نگرفته،کودک باید احساس کند که پدر یا مادرش وقتی به آنها نیاز دارد ، پیش او خواهند بود و این احساس ، باید به صورت طولانی منظم و هر روزه برای کودک ایجاد شود . به هر حال اگر کودکی توقع دارد بی وقفه ، بی پایان و منحصراً به او توجه شود . این حالت نباید و نمی تواند باقی بماند .
چند نکته
وقتی کودکی طلب توجه نمی کند، به او زیاد توجه کنیم
در بعضی مواقع خواسته های او را نادیده بگیریم .
استقلال کودک را شکل داده و تقویت کنیم .
کودک را با فعالیت هایی که نیازمند کمک والدین نباشد، آشنا کنیم.
افراط نکنیم؛ اگر کودک واقعا به توجه نیاز دارد . به او توجه کنیم ؛ ولی بکوشیم توجه از حد نگذرد.
دروغ می گوید
همه ی ما در بسیاری از مواقع دروغ می گوییم و با تغییر شکل دادن واقعیت می کوشیم دروغ هایمان را توجیه کنیم. ولی وقتی یکی از کودکانمان دروغ کوچکی می گوید ، بسیار عصبانی و آشفته می شویم. فهمیدن تفاوت میان واقعیت و دروغ مشکل است شکل گیری این فهم در کودک به زمان نیاز دارد ، حتی کودکان کلاس اول هم ممکن است به خوبی این تفاوت را درک نکرده باشند. در حدود هفت سالگی. کودک نسبت به دروغ گفتن احساس بدی پیدا می کند ، حتی اگر کسی متوجه دروغ گویی او نشده باشد.
کودک در این سن معنی کار بد و مجازات را درک می کند . با توجه به آن که دروغ گویی و راست گویی در سنین مختلف تعابیر مختلفی دارد؛ وقتی کودک دروغ می گوید نباید آن را یک مشکل شخصیتی فرض کنیم . بلکه باید راه حل های مختلفی را برای حل مسأله به کار ببریم.
به نظر ما
مفهوم حقیقت را به کودک بیاموزیم.
الگوی رفتاری خوبی برای کودک باشیم و راستگویی را تقویت کنیم. با رفتارهای نسنجیده ی خود باعث دروغ گویی کودک نشویم.
تنبیه نباید آن قدر سخت باشد که کودک ترجیح دهد دروغ بگوید.
بد دهنی کرده و فحش می دهد
نادرند کودکانی که حداقل گاه و بیگاه بد دهنی نکنند.یا کلمات نامربوط و زشت به زبان نیاورند. بعضی از کودکان برای آن که استقلال خود را نمایش دهند ، به این کار مبادرت می کنند و بعضی وقتی عصبانی می شوند، فحش می دهند در اکثرموارد، بی اعتناعی به چنین رفتاری ( نخندیدن یا لبخند نزدن ) باعث می شود در مدت کوتاهی ، این مشکل رفع شود ، کلمات زشت گهگاه از ذهن بزرگترها نیز می گذرد و ما آموخته ایم که خودمان را کنترل کنیم و این درست همان رفتاری است که کودکان هم باید بیاموزند.
بنابراین
الگوی خوبی باشیم .
بیش از حد به بد دهنی یا ناسزا گفتن توجه نشان ندهیم .
جایگزین های مناسب را به کودک بیاموزیم .
کاری کنیم که کودک در مقابل رفتار نادرستش مجبور باشد تاوان بدهد.
دزدی می کند
پدرها و مادرها معمولاً وقتی می فهمند فرزندشان چیزی را که مال خودش نیست . از جایی برداشته است خیلی وحشت زده می شوند و اصلاً برایشان مهم نیست که این کار چقدر اهمیت دارد و آیا به خاطر می آورند که خودشان هم در کودکی چنین کاری کرده بودند یا نه ؟ چیزی که فوراً به ذهن آنها می آید ، صحنه ای است که فرزندشان را در آینده پشت میله های زندان ملاقات خواهند کرد . بهترین برخورد با چنین مسأله ای ،برداشتن گامهای حساب شده برای آموزش صداقت و درستکاری و تصحیح این رفتار ناشایست است . ما نباید در برابر این مسأله بیش از حد لازم عکس العمل نشان دهیم ، همان طور که نباید از کنار آن به سادگی بگذریم . این که این کارها را باکلماتی مثل «قرض گرفتن و امانت دادن » توجیه کنیم ،به همان اندازه بد است که به کودک خود لقب « دزد » بدهیم .
چند نکته کلیدی
مفهوم مالکیت را به کودک آموزش دهیم .
معنی خریدن را برای کودک توضیح دهیم.
به کودک یاد دهیم در برابر وسوسه ها مقاومت کند .
کودک باید پول تو جیبی اش را جمع کند تا پول جنس دزیده شده را بپردازد.
به کودک در مقابل رفتار درستکارانه اش پاداش دهیم .
بر کارهای کودکان نظارت داشته باشیم
تسلیم جمع می شود
تمام کودکان تحت تأثیر جمع قرار می گیرند. آنها می خواهند فقط به کارهایی بپردازند که « همه، آن را انجام می دهند » ما نیز می توانیم به یاد بیاوریم که زمانی چنین بوده ایم . هیچ گاه نباید قدرت گروه همسالان را دست کم گرفت. متفاوت عمل کردن یا در مقابل اکثریت بودن ، آسان نیست . ولی بعضی از کودکان بیش از دیگران تحت تأثیر قرار می گیرند. به عنوان والدین کودک ، نمی توانیم او را از تأثیر همسالانش ایمن کنیم و یا برای انتخاب دوستان او ، مصاحبه ترتیب دهیم ؛ با این حال می توانیم یک ارتباط قوی با کودک برقرار کنیم و بکوشیم از بدترین جنبه های این مسأله شایع پیشگیری کنیم.
چند راه حل مؤثر
مؤثرترین دفاعی که در مقابل تأثیر بیش از حد همسالان در اختیار داریم، ارتباط نزدیک خانوادگی است
نه دوست بلکه پدر ومادر باشیم . اگر ما به همدیگر علاقه مند باشیم و به یکدیگر احترام بگذاریم ارتباطی که در پی آن هستیم،رشد خواهد کرد کودک نیازمند پدر و مادر است نه یک دوست دیگر
به کودک اجازه دهیم ما را با نام کوچک صدا بزند .
در کودک اعتماد به نفس ایجاد کنیم ؛ باورهای ما نسبت به کودک،باورهای او در مورد خودش خواهد بود .
زیاد کنجکاوی می کند
کنجکاوی کار نوزادان است. در ابتدایی ترین ماه های زندگی ،نوزادان از را دیدن و شنیدن یاد می گیرند،یک نوزاد سه ماهه ، زمان زیادی را صرف بررسی اشیا پیرامونش می کند. رنگ های آبی و قرمز را بیشتر دوست دارد و به خصوص به صورت ها و چشم های حیوانات علاقه نشان می دهد.
هنگامی که دست هایش را کشف می کند، آنها را وارسی می کند ، به تدریج به کنترل کرفتن آنهارا یاد می گیرد و با به کاری گیری آنها اشیا را از نزدیک بررسی می کند. او دوست دارد که اشیا را با دست ها و پاها و دهانش لمس کند .
با گذشت چند ماه علاقه ی شدید کودک به محیط اطراف نه تنها با افزایش مهارت دستانش، بلکه با به این سو آن سو نیز بر انگیخته می شود و اکنون نوزاد به اصطلاح « نو پا » شده است .
چند پیشنهاد
محیط را امن کنیم . به مکان ها و موقعیت ها زیر توجه ویژه داشته باشیم :
پریزهای برق ، سیم های بدون پوشش ، قفسه های خانه ، کابینت آشپزخانه، کمد ، داروها و … به کودک یاد بدهیم که چه چیزهایی خطرناک هستند .
به کودک بفهمانیم که با چه چیزی باید بازی کند و با چه چیزی نمی تواند.
شیطنت می کند
کودکان شلوغ را هیج جا نمی توان برد ! اگر چه ممکن است این گونه کودکان در منزل رفتار خوبی داشته باشند ، ولی در مکان های عمومی به شیطان های کوچکی تبدیل می شوند که امان از والدین و دیگران می برند و نمی گذارند کسی به کارهایش برسد . معمولاً مشکل این است که این گونه کودکان آموخته اند که تنبیه رفتار نادرست در خارج از منزل با تنبیه همان کار در منزل تفاوت دارند و حتی ممکن است در خارج از خانه از تنبیه و پی آمد آن خبری نباشد. شاید ما ترجیح دهیم که در جمع ، کودکی را تنبیه نکنیم و یا اینکه به کودک بگوییم تنبیه خواهد شد، ولی زمان آن خیلی دور باشد .
چند راه حل ساده
بیش از حد توقع نداشته باشیم ؛ یک کودک سه ساله نمی تواند یک ساعت تمام، صبورانه ، در صف نانوایی بماند بی آنکه وسیله ای برای سرگرمی داشته باشد .
کودک را در وضعیتی قرار ندهیم که نتواند تحمل کند .
کودک را از برنامه آگاه کنیم ؛ توضیح دهیم که به کجا می رویم و می خواهیم چه بکنیم !
کودک را به روشنی از توقعات خود آگاه کنیم .
نباید رفتارهای کودک را بدون پی آمد بگذاریم ، چه مثبت باشد چه منفی!
انگشت در بینی می کند
این عادت به عنوان راه حلی بی ضرر، ولی مؤثر برای گرفتگی بینی شکل می گیرد و کودکان خردسال علت ناپسند داشتن آن را از جانب والدین درک نمی کنند. فرو بردن انگشت در بینی از نظر اجتماعی زشت و ناپذیرفته است، به همین علت، یکی دیگر از عادت هاییست که باید ترک شود. این رفتار نیز مثل سایر عادت ها، می تواند بدون سرزنش مداوم، به طور مؤثری فراموش شود.
می توانیم
راه های پذیرفته تری را برای پاک کردن بینی به کودک بیاموزیم.
وقتی کودک، رفتار صحیحی را درمورد پاک کردن بینی اش نشان می دهد، او را به خاطر تلاش و آگاهی اش تحسین کنیم.
زمان و مکان بروز این عادت را شناسایی کنیم و بکوشیم در آن موقع دستان کودک را با فعالیتی دیگرمشغول کنیم
ریخت و پاش می کند
شما هم ممکن است مثل بسیاری از والدین باید اسم کودک شما را « طوفان تورنادو » می گذاشتند گاهی به نظر جالب می رسد که چطور این موجودات می توانند در چنین زمان کوتاهی تمام وسایل اتاق را به هم بریزند. کودکان دوست دارند وسایل را به هم بریزند و کودکان خردسال تر اصلاً فکر نمی کنند، چیزی را به هم ریخته اند؛ آن ها هر چه قدر چیزهای بیشتری برای بازی کردن دور و برشان باشد، سرگرم تر می شوند و بیشتر لذت می برند، باید کودکان خود را اهمیت مراقبت از وسایل و گذاشتن آن ها در محل مخصوص شان را یاد بدهیم. آن ها با پیدا کردن سریع وسایل شان و غروری که این مرتب بودن به آن ها می دهد، در واقع خودشان جایزه شان را گرفته اند.
چند راه حل
برای نگهداری لوازم کودک، مکان هایی ر اتعیین کنیم.
آماده باشیم که گاهی به کودک کمک کنیم.
به کودک آموزش دهیم و او را زیر نظر بگیریم.
توضیحات لازم برای جمع آوری وسایل را روشن و واضح تر بیان کنیم.
در صورت عدم توجه کودک نتایج آن را به او گوشزد کنیم.
از تحسین و تقویت استفاده کنیم.
زیاد تلویزیون تماشا می کند
برنامه های تلویزیون قطعاً ارزش های کودکان و برداشت های آن ها را از دنیا و واقعیت های جامعه تحت تأثیر قرار می دهند؛ به ویژه هنگامی که این تأثیرات مداوم و به صورت انباشتی باشد. بزرگسالان این توانایی را دارند که بین واقعیت و افسانه و خوب و بد تمایز بگذارند و بتوانند ذهن شان را از چیزی که جلوی چشمشان به نمایش درآمده است، جدا کنند؛ ولی کودکان خام و احساساتی هستند.
کودکان چیزی را که می بینند و می شنوند، باور می کنندو دیدگاه هایی را که به صورت دیداری و شنیداری جذاب به آن ها ارائه می شود، قبول می کنند و تلویزیون به صورت یک واقعیت زندگی درآمده است و نمی توان از آن چشم پوشی کرد.
والدین باید برای استفاده سالم از تلویزیون، دست به انتخاب بزنند؛ به این ترتیب که برنامه های تلویزیون و زمانی را که کودکان برای تماشای تلویزیون سپری می کنند، تحت کنترل در آورند.
برای کنترل این رفتار می توانیم
الگو را زود جا بیاندازیم.
کودکان حد و حدود خود را نمی شناسند، شما با محدود کردن زمان تماشای تلویزیون می توانید به آن ها کمک کنید.
تماشای تلویزیون خانواده را کنترل کنیم.
در مورد قوانین تماشای تلویزیون عادلانه رفتار کنیم و کمی منصف باشیم.
از برنامه های تلویزیون به عنوان جایزه استفاده کنیم.
هنگامی که در منزل نیستیم تماشای تلویزیون را کنترل کنیم.
کودک را در تماشای تلویزیون همراهی کنیم.
مشاجره و دعوا می کند
اگر قرار است کودک در آینده شخصی متکی به نفس شود؛ در این صورت نباید همیشه با تمام اطرافیان موافقت کند. نپذیرفتن، بخش طبیعی زندگی است. با این حال به نظر می رسد که بعضی از کودکان برای مخالفت مستعدتر و همیشه آمادة مشاجره هستند که اغلب به دعوا می انجامد.
بعضی از کودکان که زیاد دعوا می کنند از مهارت های اجتماعی برخوردار نیستند و نمی توانند چطور بدون دعوا یا مشاجره با همسالانشان کنار بیایند و یا آن که عده ای از آنان در تقلید از صحنه هایی هستندکه دیده اند و یا با خود آن ها همان گونه رفتار شده است.
چند راه حل مؤثر
برای کودکان خردسال، رفتاری مؤثر و قابل قبول برای حل اختلافات آموزش دهیم.
فهرستی از راه های قابل قبول برای خاتمه دادن با درگیری ها تهیه کنیم.
رفتار آرام را به کودک یاد دهیم.
به کودک یاد دهیم که چه موقع باید از جروبحث و جنگ و جدال کناره گیری کند.
به پیشرفت کودک جایزه بدهیم.
در صورت لزوم نتایج منفی اعمال کودک را به او نشان دهیم.
کلام آخر
کودکان از آن جهت برای ما اهمیت دارند که آینده سازان فردای این سرزمین هستندو سلامت روانی و شخصیتی آن ها نقش کلیدی در پیشرفت و توسعه کشور ایفا می کند. در این مجال اندک تلاش شده است تا خلاصه ای از رایج ترین مشکلات و مسائل کودکان ارائه دهیم و با توجه به وسعت مشکلات و شرایط ویژه هر کودک رجوع به کارشناسان امر و مطالعه بیشتر در این زمینه به والدین عزیز توصیه می شود.
به یاد داشته باشید که یک انسان هستید . هیچ فنی وجود ندارد که همیشه و در همه جا مؤثر باشد. هیچ پدر و مادری هم صبر کامل ندارند، شما هم سعی نکنید یک انسان کامل باشید بلکه بکوشید تا جایی که می توانید کامل باشید و میزان توانایی خود را از یاد نبرید و ناسازگاری کودکان اغلب زمانی آشکار می شود که با یکی از خواسته های آن ها مخالفت کنید. پس مقاومت نمایید و گریه و زاری او را نادیده بگیرید و تصمیم خود را تغییر ندهید و به او بگویید که اگر به ناله کردن ادامه دهد تنبیه خواهد شد؛ در این صورت یقین داشته باشید که موفق خواهید شد.
منابع
- الینورسیگل و لیندا سیگل. کلیدهای رویارویی با مشکلات رفتاری کودکان. مسعود جاجی زاده، چاپ هفتم ، تهران. صابرین، 1378
- گاربر. استفن. چگونه با کودکم رفتار کنم؟. شاهین خزعلی؛ هومن حسینی نیک؛ احمد شریف تبریزی، چاپ نوزدهم، تهران، انتشارات مروارید، سال1385 .
- مولوانی. اکیسون. چگونه با فرزندان خود ارتباط برقرار کنیم ؟. ضیاءالدین رضاخانی. چاپ اول، تهران، انتشارات سخن سال1381 .
- سون. دود. والدین و فرزندان. عبدالرضا صرافان، چاپ دوم، تهران، انتشارات داستان سال1379 .
- سایت اینترنتی آفتاب.www.aftab.ir
۲۲۶۵ بازدید
۱ امتیاز
۰ نظر
هنوز هیچ نظری ثبت نشده است !
