استرس به عنوان واکنش طبیعی بدن به فشارها و تهدیدات محیطی موجب انقباض و گرفتگی عضلات گردن و شانه می‌شود که می‌تواند موجب بروز درد مزمن یا حاد در ناحیه گردن شود.
رابطه درد گردن و استرس بسیار پیچیده و مستقیم است و از جنبه‌های فیزیکی، عصبی و روانشناختی به هم مرتبط هستند.

استرس به عنوان یکی از عوامل مهم نوروپاتیکی می‌تواند باعث افزایش و تشدید درد گردن به صورت درد عصبی شود.


سمیرا زارعی


زمانی که فرد تحت فشار روانی و استرس قرار می‌گیرد، سیستم عصبی بدن به گونه‌ای واکنش نشان می‌دهد که منجر به انقباض و سفتی عضلات ناحیه گردن و شانه‌ها می‌شود.
این انقباضات خودکار عضلانی، که به طور طبیعی به منظور مقابله با تهدیدات یا فشارهای محیطی ایجاد می‌شوند، باعث افزایش فشار بر ریشه‌های عصبی گردن می‌گردند و در نتیجه حس درد در این ناحیه تشدید می‌شود.

در واقع، استرس موجب تحریک هورمون‌های استرس مانند کورتیزول و آدرنالین شده که این هورمون‌ها باعث تحریک سیستم عصبی و افزایش فعالیت اعصاب در ناحیه گردن و شانه‌ها می‌شوند. این وضعیت علاوه بر ایجاد درد موضعی، ممکن است علائمی همچون گزگز، سوزن‌سوزن شدن یا حتی انتشار درد به بازوها و دست‌ها را به همراه داشته باشد؛ بنابراین استرس نه تنها در ایجاد درد موثر است بلکه می‌تواند شدت و مزمن شدن آن را نیز تسریع کند.

از دیدگاه بالینی، گردن درد عصبی ناشی از استرس به دردهای مزمنی گفته می‌شود که منشاء آن مشکلات روانی و فشارهای عصبی است و معمولاً با دردهای فیزیکی ناشی از آسیب‌های عضلانی یا استخوانی متفاوت است.

این نوع درد معمولاً با گرفتگی عضلات گردن، احساس فشار و سفتی و گاهی مشکلاتی نظیر سردرد، سرگیجه و خستگی همراه است و می‌تواند کیفیت زندگی فرد را به شدت کاهش دهد. همچنین این حالت ممکن است به مرور به مشکل مزمنی تبدیل شود که درمان آن نیازمند مدیریت و کاهش استرس است.
راهکارهای مؤثر در کاهش درد گردن عصبی شامل تکنیک‌هایی مانند تمرینات کششی، مدیتیشن، تنفس عمیق، فعالیت بدنی منظم و در صورت نیاز مشاوره روانشناسی است.
روش‌های درمانی غیرتهاجمی مانند فیزیوتراپی و تزریق‌های تخصصی در موارد شدیدتر می‌توانند به تسکین درد کمک کنند.
به این ترتیب، کنترل استرس نقش کلیدی در پیشگیری و درمان دردهای عصبی گردن داشته و باید به عنوان بخشی از پروتکل درمانی در نظر گرفته شود.


استرس به عنوان واکنش طبیعی بدن به فشارها و تهدیدات محیطی موجب انقباض و گرفتگی عضلات گردن و شانه می‌شود که می‌تواند موجب بروز درد مزمن یا حاد در ناحیه گردن شود.
این درد که به گردن درد عصبی نیز معروف است، ناشی از افزایش فعالیت هورمون‌های استرس مثل کورتیزول و آدرنالین است که به نوبه خود عضلات را منقبض و ملتهب می‌کند و باعث ایجاد ناراحتی و درد در ناحیه گردن، شانه و حتی بازوها می‌شود.

هنگامی که فرد در معرض استرس قرار می‌گیرد، واکنش فیزیولوژیکی بدن به صورت انقباض غیرارادی عضلات است. این انقباض عضلانی که بخشی از واکنش “مبارزه یا فرار” بدن است، برای مقابله با تهدیدهای فیزیکی طراحی شده اما در شرایط زندگی روزمره مانند فشارهای کاری یا روانی، این وضعیت می‌تواند به طور مزمن استمرار یابد و منجر به درد و سفتی گردن شود. در این حالت علاوه بر درد عضلانی، ممکن است علائمی چون افزایش ضربان قلب، تعریق، تنفس سریع و احساس سردی پوست نیز ظاهر شوند.

از لحاظ نوروپاتیکی، استرس می‌تواند درد گردن را به صورت درد عصبی افزایش دهد.
تحت تأثیر استرس، تحریک‌پذیری ریشه‌های عصبی موجود در گردن بالا رفته و درد بیشتری احساس می‌شود که ممکن است از گردن به بازوها و دست‌ها نیز سرایت کند. به این حالت اصطلاحاً گردن درد عصبی گفته می‌شود که علایمی مثل درد مداوم یا شدید در گردن و شانه، خستگی عضلانی، سرگیجه و احساس سوزن‌سوزن شدن ایجاد می‌کند.
  استرس ممکن است باعث ایجاد حساسیت بیش از حد به درد (هایپرآلژزی) شود، یعنی فرد در شرایط استرس بیشتر درد را احساس و تفسیر می‌کند.

عوامل دیگری نیز در رابطه با استرس و گردن درد نقش دارند که شامل وضعیت بدنی نامناسب هنگام کار با رایانه یا گوشی هوشمند، دندان قروچه، آسیب‌های مکانیکی مثل تصادف و بیماری‌های زمینه‌ای مانند التهاب مفاصل یا پوکی استخوان می‌شود. این عوامل می‌توانند با هم جمع شده و اثر استرس را در بروز یا تشدید گردن درد افزایش دهند.
همچنین وجود افسردگی، اضطراب مزمن و حمایت اجتماعی نامناسب زمینه‌سازهای روانشناختی دیگری هستند که شدت و طول مدت درد گردن را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

برای رفع و مدیریت گردن درد ناشی از استرس، روش‌های متعددی وجود دارد. درمان‌ها شامل تکنیک‌های مدیریت استرس مانند مدیتیشن، ورزش‌های کششی و یوگا، اصلاح وضعیت نشستن و انجام فیزیوتراپی و تمرینات تقویتی عضلات پشت و شانه‌ها است. کنترل استرس با کمک روش‌های روانشناختی مانند مشاوره، یادگیری تکنیک‌های تنفس عمیق و آرامش‌بخش می‌تواند به کاهش انقباضات عضلانی و در نتیجه کاهش درد کمک کند.
در موارد شدید، مراجعه به متخصص درد یا روانپزشک برای درمان دارویی و روان‌درمانی ضرورت دارد.

باید توجه داشت که استرس به تنهایی علت قطعی گردن درد نیست اما می‌تواند نقش مهمی در شروع، تشدید و طولانی شدن این درد داشته باشد.

این ارتباط بر پایه واکنش‌های فیزیولوژیکی بدن به فشارهای روانی، تغییرات هورمونی، ضعف عضلات و تحمیل فشارهای مکانیکی بر ستون فقرات گردنی است.
درمان موفق گردن دردهای مرتبط با استرس نیازمند ترکیبی از مراقبت‌های فیزیکی و روانی است که هدف آن کاهش استرس، تقویت عضلات و اصلاح الگوهای حرکتی و رفتاری است.

بنابراین، رابطه درد گردن و استرس بسیار نزدیک و چندوجهی است. استرس به دلیل انقباض عضلانی مزمن، افزایش هورمون‌های استرس، تحریک عصبی و تأثیر بر پردازش درد، می‌تواند منجر به سردردهای تنشی، درد مزمن گردن و مشکلات عصبی گردنی شود. شناخت این رابطه، توجه به علائم، و درمان صحیح می‌تواند تاب آوری و کیفیت زندگی افراد را بهبود بخشد و از مزمن شدن درد جلوگیری کند.