مدیریت مؤثر خشم نه به معنای سرکوب این هیجان طبیعی، بلکه در گرو پرورش «تابآوری خشم» است.
تابآوری خشم، ظرفیت روانشناختی برای تحمل محرکهای خشمبرانگیز بدون فروپاشی یا واکنش تکانشی مخرب است. این مفهوم فراتر از کنترل موقتی خشم است.
تابآوری خشم به معنای ایجاد یک پیشبند هیجانی قوی است که فرد را قادر میسازد فشار و ناراحتی ناشی از موقعیتهای چالشبرانگیز را تحمل کند، هیجانات خود را در لحظه شناسایی و تنظیم نماید، و پیش از اقدام، فضایی برای تفکر و انتخاب پاسخ مناسب ایجاد کند.
مکانیسم تابآوری خشم ریشه در توانایی شناختی دارد به این معنا که فرد تابآور در مواجهه با خشم، میتواند تفسیر اولیه و غالباً تحریفی خود از موقعیت (مثل شخصیسازی یا فاجعهسازی) را به چالش بکشد، دیدگاههای جایگزین را در نظر بگیرد، و بجای اینکه توجه خود را بر عامل خشم معطوف کند بر راهحل آن متمرکز شود.
این فرآیند شناختی، زمان و شدت خشم را کاهش داده، فضا را برای پاسخهای سازندهتر باز میکند. به همین جهت است که میتوان گفت تابآوری خشم اساساً زیربنای مدیریت خشم است، چرا که فرد را برای عبور سالم از این طوفان مجهز و تربیت مینماید.
پرورش تابآوری خشم مستلزم تمرین آگاهانه مهارتهای شناختی و هیجانی متعدد است.
نخست، افزایش خودآگاهی هیجانی حیاتی است؛ شناخت نشانههای فیزیکی اولیه خشم (مثل گرگرفتگی، مشت شدن دست) و افکار اتوماتیک منفی مرتبط با آن، به فرد هشدار میدهد و فرصت مداخله زودهنگام را فراهم میکند.
دوم، توسعه مهارتهای تنظیم هیجان مانند تنفس دیافراگمی عمیق، تکنیکهای توقف فکر، و تمرینات ذهنآگاهی (Mindfulness) به کاهش برانگیختگی فیزیولوژیکی ناشی از خشم کمک شایانی میکند. این تکنیکها پنجره تحمل فرد را برای هیجانات ناخوشایند گسترش و موجب گشایش خواهند بود. سوم، تقویت مهارتهای حل مسئله و انعطافپذیری شناختی برای تابآوری خشم ضروری است.
به جای تمرکز صرف بر عدالتخواهی یا مقصر دانستن دیگران، فرد تابآور یاد میگیرد موقعیت را واقعبینانه ارزیابی کند، اهداف عملی تعیین کرده و راهحلهای ممکن را بررسی کند. تمرین همدلی و در نظر گرفتن دیدگاه دیگران نیز به تعدیل خشم کمک میکند.
چهارم، مراقبت مستمر از سلامت جسمی و روانی (خواب کافی، تغذیه مناسب، ورزش منظم، مدیریت استرس کلی) ظرفیت کلی سیستم عصبی برای تحمل فشار و در نتیجه تابآوری خشم را افزایش میدهد.
دکترمحمدرضا مقدسی بنیانگذار رسانه تاب آوری ایران در ادامه آورده است پیامدهای تقویت تابآوری خشم به مراتب فراتر از جلوگیری از فحاشی و فوران کلامی یا فیزیکی است و تأثیری عمیق بر کیفیت کلی زندگی فرد میگذارد.
در سطح روابط، تابآوری امکان ارتباط مؤثرتر و همدلانهتر را فراهم میکند.
فردی با تابآوری خشم بالا، میتواند نارضایتیهای خود را به شیوهای محترمانه و سازنده ابراز کند، به صحبتهای طرف مقابل گوش دهد و از چرخههای مخرب تعارض و قطع رابطه جلوگیری نماید. در محیط کار، این ظرفیت منجر به تصمیمگیری عاقلانهتر تحت فشار، مدیریت تعارضات حرفهای به صورت سازنده، حفظ روابط حرفهای مثبت و افزایش بهرهوری میشود.
پایان سخن اینکه از نظر سلامت روان، کاهش تکرار و شدت تجربیات خشم شدید، بار استرس مزمن بر بدن و ذهن را کم میکند، خطر ابتلا به اختلالات اضطرابی، افسردگی، مشکلات قلبی-عروقی و ضعف سیستم ایمنی را کاهش میدهد.
تابآوری خشم فرد را به انسانی سازگار، آرام و توانمند تبدیل میکند که قادر است با چالشهای اجتنابناپذیر زندگی بدون آسیب زدن به خود یا دیگران مواجه شود و انرژی هیجانی را به سمت رشد و حل مسائل هدایت کند.

۶ بازدید
۰ امتیاز
۰ نظر
هنوز هیچ نظری ثبت نشده است !