تأثیرات هوش مصنوعی بر تاب‌آوری اجتماعی در گام اول این است که با تحلیل داده‌های اجتماعی، تاب‌آوری جوامع را با شناسایی بهتر خطرات افزایش دهد.

استفاده از هوش مصنوعی در مدیریت بحران، پاسخ سریع‌تر به حوادث را ممکن می‌کند و تاب‌آوری اجتماعی را ارتقا می‌دهد.

هوش مصنوعی با ارائه راه حل‌های نوین برای مشکلات اجتماعی، به افزایش تاب‌آوری جوامع کمک می‌کند.

به توانایی جوامع در مقابله با بحران‌ها، تطابق با تغییرات و بازیابی تعادل پس از شوک‌های مختلف تاب‌آوری اجتماعی گفته شده است.

هوش مصنوعی (AI) به‌عنوان یک ابزار تحولی، هم می‌تواند به تقویت این تاب‌آوری کمک کند و هم چالش‌های جدیدی را ایجاد نماید.

هوش مصنوعی با تحلیل داده‌های اجتماعی، می‌تواند به شناسایی گروه‌های آسیب‌پذیر و حمایت از آنها در زمان بحران کمک کند.

از یک سو، AI با تحلیل داده‌های پیچیده و پیش‌بینی روندها، به جوامع اجازه می‌دهد تا به‌موقع به تهدیداتی مانند بلایای طبیعی، بیماری‌های همه‌گیر یا بحران‌های اقتصادی پاسخ دهند. برای مثال، سیستم‌های هوش مصنوعی می‌توانند الگوهای آب‌وهوایی را پیش‌بینی کرده، منابع امدادی را به نقاط آسیب‌پذیر تخصیص دهند یا شبکه‌های ارتباطی را در شرایط بحران تقویت کنند. این قابلیت‌ها باعث می‌شود جوامع نه‌تنها سریع‌تر به شرایط نرمال بازگردند، بلکه از خسارات احتمالی نیز بکاهند.

از سوی دیگر، هوش مصنوعی می‌تواند به بهبود زیرساخت‌های حیاتی جامعه مانند بهداشت، آموزش و حمل‌ونقل کمک کند که این امر به‌نوبه خود تاب‌آوری را تقویت می‌کند.

برای نمونه، در حوزه سلامت، AI می‌تواند تشخیص بیماری‌ها را سرعت بخشیده، داروها را شخصی‌سازی کند و حتی در مدیریت بیمارستان‌ها مؤثر باشد.

تأثیرات هوش مصنوعی بر تاب‌آوری اجتماعی در بخش آموزش هم قابل توجه است، سیستم‌های یادگیری ماشینی می‌توانند دسترسی به آموزش کیفی را گسترش داده و مهارت‌های لازم برای بازار کار را در افراد تقویت کنند.

این عوامل با افزایش سطح سواد و سلامت جامعه، پایه‌های استوارتری برای مقابله با بحران‌ها ایجاد می‌کنند.

با این حال، هوش مصنوعی ممکن است چالش‌هایی را نیز برای تاب‌آوری اجتماعی به همراه داشته باشد. وابستگی بیش از حد به فناوری می‌تواند جوامع را در صورت قطعی سیستم‌های هوش مصنوعی یا حملات سایبری، آسیب‌پذیر کند.

به‌عنوان مثال، اگر یک شهر هوشمند که مدیریت ترافیک، برق و آب آن به AI واگذار شده است، مورد هک قرار گیرد، این امر می‌تواند به فروپاشی زیرساخت‌های حیاتی منجر شود.

علاوه بر این، بیکاری ناشی از جایگزینی انسان با ماشین‌ها می‌تواند نابرابری اجتماعی را تشدید کرده و اعتماد به نفس جامعه را در مقابله با بحران‌ها کاهش دهد.

هوش مصنوعی همچنین می‌تواند بر پیوندهای اجتماعی و اعتماد میان افراد تأثیر بگذارد که این امر مستقیماً بر تاب‌آوری جامعه مؤثر است.

از سویی، پلتفرم‌های مبتنی بر AI مانند شبکه‌های اجتماعی می‌توانند اطلاعات نادرست را منتشر کرده و تنش‌های اجتماعی را تقویت کنند.

از سوی دیگر، این فناوری می‌تواند به مشارکت شهروندان در تصمیم‌گیری‌های عمومی کمک کند. برای مثال، سیستم‌های هوش مصنوعی می‌توانند نظرات مردم را جمع‌آوری و تحلیل کنند تا سیاست‌های بهتری طراحی شود.

بنابراین، نحوه استفاده از AI تعیین‌کننده این است که آیا این فناوری باعث تفرقه یا وحدت اجتماعی می‌شود.

مسائل اخلاقی و حقوقی مرتبط با هوش مصنوعی نیز باید مورد توجه قرار گیرد تا تأثیرات مثبت آن بر تاب‌آوری اجتماعی حفظ شود.

استفاده از AI در نظارت بر شهروندان یا تصمیم‌گیری‌های قضایی ممکن است به سوءاستفاده و تبعیض منجر شود و اعتماد عمومی را کاهش دهد. برای جلوگیری از این امر، نیاز به چارچوب‌های قانونی شفاف و مسئولانه است که حقوق فردی و جمعی را در کنار پیشرفت فناوری محافظت کنند.

هوش مصنوعی می‌تواند به افزایش دسترسی به خدمات اجتماعی و بهداشتی کمک کند. با توسعه پلتفرم‌های مشاوره آنلاین مبتنی بر هوش مصنوعی، افراد می‌توانند به راحتی و در هر زمان و مکانی از خدمات مشاوره‌ای بهره‌مند شوند.

این پلتفرم‌ها معمولاً شامل چت‌بات‌ها و سیستم‌های یادگیری ماشین هستند که می‌توانند به صورت ۲۴ ساعته به کاربران پاسخ دهند.

این سیستم‌ها با تحلیل داده‌های ورودی کاربران، می‌توانند راهکارهای مناسب و منابع مفید را ارائه دهند.

این نوع مشاوره می‌تواند هزینه‌ها را کاهش دهد و دسترسی به خدمات روان‌شناسی را برای افرادی که در مناطق دورافتاده زندگی می‌کنند، تسهیل کند. این دسترسی بیشتر به خدمات بهداشتی و اجتماعی می‌تواند به افزایش تاب آوری اجتماعی کمک کند.

با وجود مزایای هوش مصنوعی در افزایش تاب آوری ملی ، چالش‌هایی نیز وجود دارد. یکی از مهم‌ترین چالش‌ها، نگرانی در مورد کاهش تعاملات حضوری و اتکای زیاد به فناوری در روابط است. هوش مصنوعی می‌تواند این ریسک‌ها را تشدید کند.

مهم است که از هوش مصنوعی به عنوان یک ابزار کمکی و در قالب یک فن آوری استفاده شود و نه به عنوان جایگزینی برای تاب آوری شناختی و تعاملات انسانی. در آینده، انتظار می‌رود که هوش مصنوعی به طور فزاینده‌ای در ارتقای تاب آوری اجتماعی نقش داشته باشد.

هوش مصنوعی می‌تواند با پیش‌بینی حوادث طبیعی، برنامه‌ریزی برای تاب‌آوری اجتماعی را بهبود بخشد.

خاطره اکبری نویسنده کتاب راه سلامتی در پایان آورده است هوش مصنوعی می‌تواند به عنوان یک شمشیر دو‌لبه عمل کند: اگر به درستی مدیریت شود، تاب‌آوری اجتماعی را تقویت می‌کند، اما اگر بدون برنامه‌ریزی اخلاقی به کار رود، ممکن است آسیب‌های جبران‌ناپذیری به جامعه وارد آورد.