تاب آوری تحصیلی از مسیر پذیرش و اقدام میگذرد

تاب‌آوری تحصیلی یکی از مهم‌ترین مهارت‌های روان‌شناختی در موفقیت آموزشی است که به دانش‌آموزان و دانشجویان کمک می‌کند در برابر چالش‌ها، استرس‌ها و شکست‌های درسی مقاوم بمانند. عفت حیدری فرهنگ یار تاب آور ی ایران در ادامه آورده است در مسیر دستیابی به تاب‌آوری تحصیلی، دو عنصر کلیدی نقش بنیادین دارند: پذیرش و اقدام. این دو مفهوم، مسیر رشد فردی، افزایش انگیزه و تقویت اعتمادبه‌نفس را هموار می‌سازند و موجب می‌شوند یادگیرنده حتی در سخت‌ترین شرایط، مسیر پیشرفت خود را ادامه دهد.

پذیرش؛ نخستین گام در تاب‌آوری تحصیلی
پذیرش به معنای درک واقعیت‌های موجود و مواجهه صادقانه با نقاط ضعف، اشتباهات و محدودیت‌های فردی است.
بسیاری از دانش‌آموزان هنگام مواجهه با ناکامی تحصیلی، دچار انکار یا سرزنش خود می‌شوند، اما فرد تاب‌آور، شکست را بخشی از مسیر یادگیری می‌داند. پذیرش به او کمک می‌کند تا احساسات منفی مانند ترس و اضطراب را مدیریت کرده و به‌جای تسلیم شدن، به تحلیل موقعیت بپردازد. این مهارت موجب افزایش خودآگاهی و کاهش فشار روانی می‌شود و زمینه را برای تغییر فراهم می‌کند.

اقدام؛ تبدیل آگاهی به پیشرفت واقعی
پذیرش بدون اقدام، به تغییر منجر نمی‌شود. گام دوم در مسیر تاب‌آوری تحصیلی، اقدام هدفمند و مستمر است.
دانش‌آموز تاب‌آور پس از پذیرش شرایط، به دنبال راهکارهای عملی برای بهبود عملکرد خود می‌گردد؛ از برنامه‌ریزی درسی و استفاده از روش‌های نوین مطالعه گرفته تا درخواست کمک از معلمان یا مشاوران آموزشی. اقدام فعال به فرد احساس کنترل و تسلط بر مسیر تحصیلی می‌دهد و مانع از درجا زدن در چرخه‌ی شکست و ناامیدی می‌شود.

ترکیب پذیرش و اقدام در مسیر رشد تحصیلی
زمانی که پذیرش با اقدام همراه می‌شود، فرد به سطحی از تاب‌آوری تحصیلی می‌رسد که شکست را فرصتی برای رشد می‌بیند. او می‌پذیرد که مسیر موفقیت همیشه هموار نیست، اما با تلاش، پشتکار و اصلاح روش‌ها می‌تواند به اهداف خود برسد. چنین نگرشی، استقامت، انگیزه درونی و احساس رضایت از یادگیری را افزایش می‌دهد.

تاب‌آوری تحصیلی از مسیر پذیرش و اقدام می‌گذرد زیرا این دو عامل مکمل، فرد را از انفعال و خودناتوانی به سمت رشد، تلاش و خودکارآمدی سوق می‌دهند.
با پرورش این مهارت‌ها، دانش‌آموزان و دانشجویان نه‌تنها در تحصیل، بلکه در زندگی شخصی و شغلی خود نیز موفق‌تر خواهند بود.

تاب آوری تحصیلی دانش آموزان و دانشجویان با تعهدی همراه است  که توسط خود ایشان ، معلمان ومربیان پذیرفته و نهادینه شده باشد تاب اوری تحصیلی از مسیر پذیرش و اقدام میگذرد

چگونه میتوانیم دانش آموزان را درتحقیق و حل مسایل خویش توانا و تاب آور سازیم؟

یکی ازعوارض جدی همه گیری کرونا که بسیار دربین دانش آموزان شایع شده ، تغییراتی است که امروزه آثار آن حتی در کلاسهای حضوری دیده میشود

دانش آموزان هز چند دریک رده سنی باشند اما به نظرمی رسد تواناییهای آنها برای رویارویی با چالشهای تحصیلی روزمره نسبت به قبل از همه گیری کرونا  تا حدود زیادی کاهش یافته است دانش آموزان و دانشجویان امروزی به نظر میرسد آسانخواه شده اند .

چگونه میشود به آنها کمک کرد تا درمواجهه با مسائل ومشکلات تحصیلی اعتماد به نفس بیشتری داشته باشند ؟

به دانش آموزانی که برای یافتن پاسخ سوالات در دوره های مختلف تحصیلی بجای اینکه خود اقدام کنند بدنبال لقمه های آماده هستند چگونه میتوان کمک کرد ؟

در صورتی  که بررسی و تامل در یافتن پاسخی برای سوالات درسی در جایگاه دانش آموزی و یا دانشجویی  وظیفه بشمار می آید ممکن است برخی از مربیان و والدین در همان ابتدا تسلیم  آسان خواهی  ایشان شده و پاسخ را برای  دانش آموز جستجو کرده ویا در اختیار قرار دهند  به نظر میرسد این رفتار جای تجدید نظر داشته باشد .

به  همین منوال شاید بتوان به گونه ای عمل کرد که دانش آموزان قبل از در خواست کمک خود ،  مبادرت به " اقدام " کرده باشند و درصورت نیاز و به ثمرننشستن فعالیت ها و بیشترازمحل دریافت مشاوره و راهنمایی تقاضای کمک داشته باشند

از قرار آن دسته از مربیان و والدینی که قبل از پاسخ دادن منتظر می مانند تا دانش آموز با مساله خود چالش کند و به  راه حل آن فکر کند و تصمیم بگیرد که خود به دنبال پاسخ به سئوالش باشد عملکرد بهتری داشته اند .

این گروه از معلمان و مربیان در مسیر تاب اوری و تقویت اعتماد بنفس دانش اموزان و فرزندان خود موفق عمل کرده اند پذیرفتن مساله و اقدام برای حل آن دو عنصر کلیدی تاب آوری برای دانش اموزان است .

پاسخ سریع دادن به دانش آموزان ممکن است آنها را در تکیه کردن به توانایی خودشان و استفاده موثرازآنها ناتوان کند هر چند درظاهرمفید به نظر می آید  اما کیفیتی نگران کننده به همراه دارد  که به جای استقلال ، آنها را وابسته و ناتوان بار می آورد .

نکته ظریف اینجاست که برخی از دانش آموزان نیازمند چنین حمایتی هستند تا بتوانند به مشکلات نامانوس و شرایط ویژه خود رسیدگی کنند .

همه ما در هر جایگاهی بایستی درخواست کمک برای مشکلات خویش را آموخته باشیم و به موقع بتوانیم بدرستی از آن استفاده کنیم حمایت یابی میتواند به تاب آوری کمک کند اما برخورداری ازسرمایه اجتماعی بخودی خود هم به مفهوم تاب آوری نیست .

تاب آوری تحصیلی دانش آموزان و دانشجویان همراه تعهدی است که توسط خود ایشان ، معلمان ومربیان پذیرفته و نهادینه شده باشد

به عبارت دیگر باید به دانش آموز یادآور شد که چگونه و کجا به دنبال حل مشکل خود باشند ، وتا زمانی که راه حل های خود را امتحان نکرده است ازدرخواست کمک فاسله داشته باشد.

گاهی مربیان باید به آرامی، اما قاطعانه ، توانایی و تاب آوری  را در برنامه های دانش آموزان  دنبال و آنها راهمواره ارزیابی کنند .

اگر چنین رفتارهایی به مثابه عادت دراز دانش اموزان مشاهده گردد قریب به یقین پیامدهایی نامطلوب بدنبال خواهد داشت

چرا که اگر به این رفتارها پاسخ مثبت داده شود و همواره بنا براین باشد که دانش آموزمسائل و مشکلات و بحرانهای ریز ودرشت خود را با رجوع به والد معلم و مربی وسایرین به آسانی حل کند ، در بزرگسالی نیز در رویارویی با انواع چالشها دچارمشکل خواهند بود

.بی شک افزایش عزت نفس ،اعتماد به نفس و ایجاد قدرت در افراد، که منتهی به تغییر اوضاع به سمت بهبودی است ؛ ازستونهای بنیادین تاب آوری است

اساتید ودانشجویان عزیز وعلاقه مندان به تاب آوری درمدارس میتوانند به کتابهای تاب آوری در مدارس اثر نان هندرسن از انتشارات ورجاوند و تاب آوری د رمدارس ، دستورالعمل هایی برای تاب آوری د رمدارس ، کودکان و خانواده از انتشارات سخنوران مراجعه فرمایند