«كودك در خيابان» و «كودك خيابان»
كاشفي (1380) كودكان خياباني را به دو دستة مزبور تقسيم ميكند و متعقد است، گروه «كودك خيابان» در مفهوم مذكور قرار ميگيرند.
الف- كودك در خيابان:
كودك در خيابان معمولاً در طول روز در خيابان است و شبها به خانه برميگردد، يعني هنوز داراي تماس منظم با خانواده است.
در ايران در رابطه با گروه «كودك در خيابان» اصطلاحاتي مانند «بچههاي پارك» «بچه معروف » و «بچههاي كلوپ» باب شده است.
ب- كودك خيابان:
به اعتقاد بعضي از محققان هنگامي كه از كودكان خياباني در معناي دقيق و صريح كلمه سخن ميگوئيم، منظور « كودكان خيابان» هستند.
كودكان خياباني در خيابان زندگي ميكنند، ميخوابند و معيشت خويش را از خيابان فراهم ميسازد. روابط بسيار كمي با خانوادة خود دارد، يا روابط خود را با آن قطع كرده و يا اصلاً خانوادهاي ندارند.
كودكان رها شده، فراري و بعضي از كودكان يتيم بدليل فوت والدين، جنگ يا ايدز در اين گروه قرار دارند.
در رابطه با اين گروه اصطلاحات «كارتن خواب» «خيابان گرد» ، «اتوبوس خواب» و «قطار خواب» و «سينما خواب» (البته بقول كاشفي) رايج است.
نكته در اينجاست كه اكثريت كودكان خياباني بي خانمان هستند و نه مجرم و بيشتر آنها بكار اشتغال دارند، بدون اينكه از حمايت لازم برخوردر باشند و در معرض خطرات و انواع مختلف بهرهكشيها قرا ردارند، از كودكان خياباني براي فحشاء قاچاق مواد مخدر و بزهكاري عليه افراد و اموال بهرهبرداري مي شوند آنها با خطرات زيادي روبرو هستند مانند آزاد و اذيت، امراض مقاربتي، اعتياد، آسيب در اثر خشونت و مرگ، از طرفي آنها داراي موقعتيهاي بسيار كمتري براي رشد و تكامل عاطفي، اجتماعي، آموزشي و اقتصادي هستند.
6-2- عوامل مؤثر بر خياباني شدن كودكان
اين عوامل را بدو دستة بيروني و دروني تقسيم ميكنند:
1-6-2- عوامل بيروني (اجتماعي)
كاشفي (1380) در توضيح عوامل اجتماعي مؤثر بر خياباني شدن كودكان به موارد زير اشاره ميكند:
- فقر وعدم توزيع عادلانه ثروت در جامعه و وجود اختلاف شديد طبقاتي
- عدم سياستگذاري دولتها در زمينة كنترل جميعت :
ميتوان گفت با رشد بيش از حد جمعيت هر 10 سال 200 ميليون كودك به جمعيت كودكان خياباني اضافه ميشود.
- سياستگذاري نادرست دولتها بويژه در رسيدن به تكنولوژي اتمي يا نظامي:
هدايت سرمايههاي جامعه بسوي طرحهاي نظامي و اتمي مخصوص در كشورهاي در حال توسعه بي ترديد با كاهش خدمات رفاهي در جامعه همراه خواهد بود.
- بيتفاوتي نسبت به اشتغال كودكان و عادي شدن كار كودكان در جامعه.
- فاجعه اينجاست كه اين خيانت را به عنوان واقعيت زندگي بپذيريم.
- بحرانهاي اقتصادي اجتماعي مثل فروپاشي بلوك شرق
- جنگ يا اغتشاشات داخلي
- مهاجرتهاي ملي (درون مرزي)
- مهاجرتهاي بين المللي
2-6-2- عوامل دروني (خانوادگي)
يافتههاي پژوهش اسفنجاري 1380 بيش از هر چيز بر تأثير عوامل اقتصادي و فقر خانوادة بر بروز پديدة كودكان خياباني تأكيد ميكند.
عمده عوامل خانوادگي ديگر در بروز اين پديده عبارتند از:
- جمعيت زياد خانواده
- بيسوادي يا كم سوادي والدين
- كهولت، بيماري يا معلوليت والدين
- فوت يا جدائي والدين، ازدواج مجدد آنان و روابط نامشروع اين مورد در آفريقا بسيار شايع است.
- اعتياد والدين (بويژه تأثير عمده در كارتن خواب شدن كودكان دارد.)
- بزهكار بودن يكي از اعضاي خانواده
- خياباني بودن والدين (منظور زندگي يكي يا هر دوي والدين در خيابان است.)
- درگيري و جر و بحثهاي مداوم والدين با يكديگر
- كودك آزادي (آزار جنسي، هيجاني، عاطفي، غفلت و عدم مراقبت)
- سختگيري نسبت به كودكان و رها كردن ايشان در خيابان
- نفوذ رسانههاي صوتي و تصويري و حتي گيرندههاي ماهواره به دورافتادهترين روستاها و بالا رفتن جدابيتهاي شهري و فرار كودكان پرشور به مراكز شهري
- افزايش بي رويه مشاغل كاذب و سودآور
- اقدام در هنگام جهت ساماندهي كودكان و كمبود مشاركت دولت و ملت در اين امر
- كمرنگ شدن فرهنگ ملي و مذهبي و سست شدن بنيانهاي ارزشي و اعتقادي
نكته مهم در اينجاست كه تحقيقات نشان مي دهد،خانواده هاي دچار بحران و تشنج از مهمترين عوامل خياباني شدن كودكان هستند، زيرا كودكي كه در خانواده اي بسر مي برد كه بدليل عدم امنيت و عشق و محبت دچار تشنج است، زندگي خياباني را عليرغم وضعيت بسيار دشوار آن بر چنين وضعيتي ترجيح مي دهد. (كاشفي، 1380)
بنظر مي رسد كه تركيبي از فقر و بي توجهي و سوءرفتار موجب مي شود كه كودكان به خطر بزرگي بيفتند، فقر آنها را ناچار مي كند كه به دنياي پول بزرگتران قدم بگذارند و در آن با موقعيتي به كلي نابرابر شركت كنند، بي توجهي و سوءاستفاده موجب كاهش آگاهي آنان نسبت به خود، ارزش و توانايي آنها براي تأمين و دفاع از نيازها و منافع خود مي شود.
در علت شناسي پديدة فرار كودكان از منزل ميتوان به موارد زيراشاره نمود.
- عدم بكارگيري راهكارهاي تربيتي صحيح و بروز مشكلات متعدد
- تبعيضات شديد بين فرزندان
- لوس شدن فرزند
- كمبود محبت
- تنبيهات شديد فيزيكي
- سوء استفادة جنسي
- عدم درك حساسيتهاي دوران بلوغ و نوجواني
- ترس كودك از حضور در مدرسه
- دخالت والدين بر ارائه تحصيل، اشتغال و …
(فرزاد براتی مدیر روابط عمومی جمعیت همیاران سلامت روان اجتماعی استان کهگیلویه وبویراحمد)
۲۵۷۹ بازدید
۵ امتیاز
۰ نظر
هنوز هیچ نظری ثبت نشده است !
