روایت درمانی تاب‌آوری را از طریق ایجاد امید و خوش‌بینی تقویت می‌کند.

روایت درمانی با تشویق افراد به بازآفرینی داستان های خود، بر نقاط قوت و منابع غلبه بر چالش ها تاکید می کند. این فرآیند به پرورش امید، خوش بینی و احساس توانمندی کمک می کند و در نهایت تاب آوری را تقویت می کند و به افراد این امکان را می دهد تا با چالش ها با انعطاف پذیری و هدف روبرو شوند.

روایت درمانی یک رویکرد روان درمانی است که در دهه 1980 توسط مایکل وایت و دیوید اپستون ایجاد شد و به افراد این امکان را می‌دهد تا داستان‌های زندگی‌شان را دوباره چارچوب‌بندی کنند و هویت خود را از مشکلاتشان جدا کنند. این بر اساس این اصل عمل می کند که افراد هویت خود را از طریق روایت هایی که درباره تجربیات خود ایجاد می کنند، می سازند، که می تواند توانمند یا محدود کننده باشد. با بیرونی کردن مشکلات و تألیف مجدد این داستان ها، افراد بر زندگی و سلامت روان خود عاملیت پیدا می کنند.

روایت درمانی، رویکردی در روان‌درمانی است که با تمرکز بر داستان‌های زندگی افراد، به آن‌ها کمک می‌کند تا با بازسازی روایت‌های محدودکننده و آسیب‌زا، به شیوه‌ای توانمندتر زندگی کنند. این روش با شناخت اهمیت روایت‌های شخصی، به افراد قدرت می‌دهد تا داستان‌های غالب زندگی‌شان را به چالش بکشند و از این طریق، به بهبودی، تاب‌آوری و رشد شخصی دست یابند.

روایت درمانی با تأکید بر نقاط قوت و منابع افراد، به آن‌ها قدرت می‌دهد تا کنترل زندگی خود را در دست بگیرند. با کاوش در روایت‌های جایگزین، مراجعان می‌توانند حس عاملیت را در خود ایجاد کرده و به طور فعال آینده خود را شکل دهند. ضمن اینکه با بیرونی‌سازی مشکلات، افراد می‌توانند مسائل خود را به عنوان اموری جدا از خود قالب‌بندی کنند. این فرآیند باعث تغییر در دیدگاه شده و فرصت‌های جدیدی را برای تغییر و رشد ایجاد می‌کند.
روایت درمانی به افراد کمک می‌کند تا تاب‌آوری خود را کشف و به رسمیت بشناسند و مهارت‌ها و ویژگی‌هایی را که به آن‌ها در مواجهه با چالش‌ها کمک کرده است، برجسته کنند.

این رویکرد اجازه می‌دهد تا باورهای ناسالم و کلیشه‌های مضر را کشف و خنثی کنند و دیدگاه بازتری نسبت به زندگی داشته باشند تا بتوانند روایت‌های بهتری خلق کنند.
روایت درمانی با ارائه یک رویکرد غیر قضاوتی و محترمانه، افراد را تشویق می‌کند تا داستان‌های غیر مفید خود را تغییر دهند و با اعتماد به نفس بیشتری در زندگی نقش ایفا کنند

روایت درمانی با کمک به افراد برای بازسازی داستان‌های زندگی‌شان، بهبودی و تاب‌آوری را از چند طریق کلیدی تقویت می‌کند.

اولاً، این رویکرد به افراد کمک می‌کند تا از زیر سایه روایت‌های مشکل محور خارج شوند. بسیاری از افراد تحت تأثیر داستان‌هایی قرار دارند که مشکلات را برجسته کرده و هویت آن‌ها را تعریف می‌کنند (مانند “من شکست‌خورده هستم”). روایت درمانی با برونی‌سازی مشکل، فرد را از مشکل جدا می‌کند و به او نشان می‌دهد که مشکل بخشی از زندگی اوست، نه تمام هویت او. این فرآیند به کاهش احساس شرم و سرزنش کمک کرده و فضایی برای بازتعریف خود ایجاد می‌کند.

ثانیاً، روایت درمانی با کشف استثناها و نقاط قوت پنهان، داستان‌های جدیدی خلق می‌کند. افراد اغلب تجارب مثبت و موفقیت‌های خود را نادیده می‌گیرند. درمانگر به مراجعان کمک می‌کند تا این لحظات را شناسایی کرده و آنها را در داستان جدید خود بگنجانند. این کار به فرد کمک می‌کند تا به جای تمرکز بر شکست‌ها، بر توانایی‌ها و پیروزی‌های خود تأکید کند.

ثالثاً، این رویکرد عاملیت فردی را تقویت می‌کند. با بازنویسی داستان زندگی، فرد حس کنترل بیشتری بر زندگی خود پیدا می‌کند و به جای اینکه خود را قربانی شرایط ببیند، به عنوان نویسنده فعال داستان خود ظاهر می‌شود. این تغییر نگرش، عزت نفس و خودکارآمدی را افزایش داده و به فرد انگیزه می‌دهد تا برای آینده‌ای بهتر تلاش کند.

روایت درمانی تاب‌آوری را از طریق ایجاد امید و خوش‌بینی تقویت می‌کند. با ساختن داستان‌هایی که بر رشد، یادگیری و غلبه بر چالش‌ها تأکید دارند، فرد یاد می‌گیرد که مشکلات موقتی هستند و می‌توان از آنها عبور کرد. این نگرش مثبت به فرد کمک می‌کند تا در مواجهه با مشکلات آینده مقاوم‌تر و انعطاف‌پذیرتر باشد.

روایت درمانی فرد را برای مواجهه با چالش‌های آینده آماده می‌سازد.

در روایت درمانی مشکلات جدا از فرد در نظر گرفته می شوند این امر سرزنش و انگ خود را کاهش می‌دهد و به افراد اجازه می‌دهد با چالش‌ها به طور عینی مقابله کنند تا در مورد تأثیر آن بدون درونی کردن آن بحث کند.
روایت درمانی یک رویکرد رواندرمانی است که بر داستانهایی تمرکز دارد که افراد درباره زندگی خود میسازند.

این داستانها از پیوند رویدادها در طول زمان و حول یک موضوع شکل میگیرند و با برجسته شدن رویدادهای خاص، دیدگاه فرد نسبت به زندگی، گذشته و آیندهاش را تعیین میکنند. برای بسیاری از افراد، این داستانها تحت تأثیر مشکلات و تجارب منفی قرار دارند که بر درک آنها از خودشان سایه افکنده و منجر به پیامدهای ناخوشایند میشود

روایت درمانی، رویکردی مشارکتی در مشاوره است که افراد را به عنوان متخصص زندگی خود می‌شناسد و با تکیه بر ارزش‌ها و مهارت‌هایشان، آن‌ها را برای مواجهه با چالش‌های کنونی و آتی توانمند می‌سازد. این روش درمانی، مشکلات را از هویت فرد جدا کرده و با تأیید مهارت‌ها، باورها و ارزش‌های گوناگون، به افراد کمک می‌کند تا رابطه‌ خود را با مسائلی که زندگی‌شان را تحت تأثیر قرار داده، تغییر دهند.

روایت درمانی مراجع را به عنوان متخصص در زندگی خود فرض کرده و از این طریق  خودکارآمدی  ایشان را تقویت می کند. افراد یاد می‌گیرند که داستان‌ زندگی خود را روایت و مدیریت بهتری بر آن اعمال کنند این میتواند احساس درماندگی را کاهش دهد.

دکتر محمدرضا مقدسی مدیر و موسس خانه تاب آوری در خاتمه اضافه میکند روایت درمانی با تبدیل افراد به “نویسندگان زندگی خود”، آنان را به سمت درک عمیقتر از خویشتن و مشکلاتشان هدایت میکند. این رویکرد نه تنها به بهبود سلامت روان میانجامد، بلکه با تقویت تاب آوری، امید و عاملیت، فرد را برای آیندهای روشنتر آماده میسازد. از طریق بازنویسی داستانهای زندگی، افراد میتوانند حس کنترل بیشتری بر زندگی خود داشته باشند و به سوی رشد شخصی و بهبود روابط گام بردارند.